Κ. Μαρξ. Θεωρίες για την υπεραξία (4ος τόμος του "Κεφαλαίου")

Κ. Μαρξ. Θεωρίες για την υπεραξία. Μέρος 1

Κ. Μαρξ. Θεωρίες για την υπεραξία. Μέρος 2

Κ. Μαρξ. Θεωρίες για την υπεραξία. Μέρος 3

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Πρόλογος του μεταφραστή
Πρόλογος της γερμανικής έκδοσης
Περιεχόμενα του χειρογράφου «Θεωρίες για την Υπεραξία»
Γενική Παρατήρηση
Κεφάλαιο Πρώτο: Σερ Τζαίημς Στιουαρτ. Διάκριση ανάμεσα στο «profit upon alienation» και στη θετική αύξηση του πλούτου
Κεφάλαιο δεύτερο: Οι φυσιοκράτες
1. Η μεταφορά της διερεύνησης για την καταγωγή της υπεραξίας από τη σφαίρα της κυκλοφορίας στη σφαίρα της άμεσης παραγωγής. Η γαιοπρόσοδος σαν μοναδική μορφή της υπεραξίας
2. Αντιφάσεις στο σύστημα των φυσιοκρατών: το φεουδαρχικό του περικάλυμμα και η αστική του ουσία. Το διφορούμενο στην εξήγηση της υπεραξίας
3. Οι τρεις τάξεις της κοινωνίας του Κεναί. Παραπέρα ανάπτυξη της φυσιοκρατικής θεωρίας από τον Τυργκώ: Στοιχεία μιας βαθύτερης ανάλυσης των καπιταλιστικών σχέσεων
4. Εξίσωση αξίας και υλικού από τον Παολέττι
5. Φυσιοκρατικά στοιχεία στον Σμιθ
6. Οι φυσιοκράτες σαν οπαδοί της μεγάλης γεωργίας που στηρίζεται πάνω σε κεφαλαιοκρατική βάση
7. Αντιφάσεις στις πολιτικές απόψεις των φυσιοκρατών. Οι φυσιοκράτες και η γαλλική επανάσταση
8. Εκχυδαϊσμός της φυσιοκρατικής θεωρίας από τον αντιδραστικό πρώσσο Σμάλτς
9. Ενάντια στη δεισιδαιμονία των φυσιοκρατών
Κεφάλαιο Τρίτο: Α. Σμιθ
1. Δυο καθορισμοί της αξίας από τον Σμιθ
2. Η γενική θεωρία για την Υπεραξία στον Σμιθ. Το κέρδος, η γαιοπρόσοδος και ο τόκος, σαν αφαιρέσεις από το προϊόν εργασίας του εργάτη
3. Η αποκάλυψη από τον Σμιθ της παραγωγής υπεραξίας σ' όλες τις σφαίρες της κοινωνικής εργασίας
4. Η μη κατανόηση από τον Σμιθ της επίδρασης του νόμου της αξίας στην ανταλλαγή ανάμεσα στο κεφάλαιο και τη μισθωτή εργασία
5. Το ανακάτωμα υπεραξίας και κέρδους - στοιχείο εκχυδαϊσμού στη θεωρία του Σμιθ
6. Η λαθεμένη αντίληψη του Σμιθ για το κέρδος, και τη γαιοπρόσοδο σαν πηγή της αξίας
7. Το διφορούμενο στην αντίληψη του Σμιθ για τη σχέση αξίας και εισοδήματος. Η άποψη του για τη «φυσική τιμή» σαν άθροισμα του μισθού εργασίας, του κέρδους και της προσόδου
8. Το λάθος του Σμιθ, να αναγάγει όλη την άξια του κοινωνικού προϊόντος σε εισοδήματα. Αντιφάσεις στις απόψεις του σχετικά με το ακαθάριστο και το καθαρό εισόδημα
9. Ο Σαι, εκχυδαϊστής της θεωρίας του Σμιθ. Η ταύτιση από τον Σαι του ακαθάριστου κοινωνικού προϊόντος με το κοινωνικό εισόδημα. Προσπάθειες του Στορχ και του Ράμσαιη να τα ξεχωρίσουν
10. Διερεύνηση του γεγονότος, πώς είναι δυνατό το κέρδος και ο μισθός ενός χρόνου να αγοράζει τα εμπορεύματα ενός χρόνου, που έκτος από το κέρδος και τον μισθό περιέχουν επιπλέον και σταθερό κεφάλαιο
α) Δεν είναι δυνατή η αντικατάσταση του σταθερού κεφαλαίου των παραγωγών μέσων κατανάλωσης με ανταλλαγή ανάμεσα σ' αυτούς τους παραγωγούς
β) Είναι αδύνατη η αντικατάσταση όλου του σταθερού κεφαλαίου της κοινωνίας με την ανταλλαγή ανάμεσα στους παραγωγούς μέσων κατανάλωσης και στους παραγωγούς μέσων παραγωγής
γ) Ανταλλαγή κεφαλαίου με κεφάλαιο ανάμεσα στους παραγωγούς μέσων παραγωγής. Ετήσιο προϊόν της εργασίας και το προϊόν της κάθε χρόνο νεοπροσθεμένης εργασίας
11. Οι αντιφατικές απόψεις του Σμιθ για το μέτρο των άξιων
Κεφάλαιο τέταρτο: Θεωρίες για την παραγωγική και τη μη παραγωγική εργασία
1. Παραγωγική εργασία με την έννοια της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής είναι ή μισθωτή εργασία, που παράγει υπεραξία
2. Οι απόψεις των φυσιοκρατών και των εμποροκρατών για την παραγωγική εργασία
3. Διγνωμία στην αντίληψη του Σμιθ για την παραγωγική εργασία
α) Εξήγηση της παραγωγικής εργασίας σαν εργασία που ανταλλάσσεται με κεφάλαιο
β) Εξήγηση της παραγωγικής εργασίας, σαν εργασίας που υλοποιείται στο εμπόρευμα
4. Εκχυδαϊσμός της αστικής πολιτικής οικονομίας στον καθορισμό της παραγωγικής εργασίας
5. Οπαδοί των απόψεων του Σμιθ για την παραγωγική εργασία. Η ιστορία του ζητήματος
α) Ο Ρικάρντο και ο Σισμοντί - οπαδοί της πρώτης εξήγησης του Σμιθ για την παραγωγική εργασία
β) Πρώτες προσπάθειες να ξεχωρίσουν την παραγωγική και τη μη παραγωγική εργασία (Ντ' Αβενάντ, Πέττυ)
γ) Τζων Στούαρτ Μίλλ - οπαδός της δεύτερης εξήγησης του Σμιθ για την παραγωγική εργασία
6. Ζερμαίν Γκαρνιέ
α) Ανακάτωμα της εργασίας, που ανταλλάσσεται με κεφάλαιο, με την εργασία που ανταλλάσσεται με εισόδημα. Λαθεμένη αντίληψη για την αναπλήρωση όλου του κεφαλαίου με το εισόδημα των καταναλωτών
β) Αντικατάσταση του σταθερού κεφαλαίου με την ανταλλαγή κεφαλάιου με κεφάλαιο
γ) Αγοραίες προϋποθέσεις της πολεμικής του Γκαρνιέ ενάντια στον Σμιθ. Υποτροπή του Γκαρνιέ σε φυσιοκρατικές αντιλήψεις. Η άποψη ότι η κατανάλωση των μη παραγωγικών εργατών αποτελεί πηγή της παραγωγής - ένα βήμα πίσω σε σχέση με τους φυσιοκράτες
7. Σ. Γκανίλ
α) Εμποροκρατική αντίληψη της ανταλλαγής και της ανταλλακτικής αξίας
β) Ένταξη κάθε πληρωμένης εργασίας στην κατηγορία της παραγωγικής εργασίας
8. Ο Γκανίλ και ο Ρικάρντο για το καθαρό εισόδημα. Ο Γκανίλ υπέρ της μείωσης του παραγωγικού πληθυσμού. Ο Ρικάρντο υπέρ της συσσώρευσης του κεφαλαίου και της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων
9. Ανταλλαγή εισοδήματος και κεφαλαίου
α) Ανταλλαγή εισοδήματος με εισόδημα
β) Ανταλλαγή εισοδήματος με κεφάλαιο
γ) Ανταλλαγή κεφαλαίου με κεφάλαιο
10. Φερριέ. Ο προστατευτικός χαρακτήρας της πολεμικής του ενάντια στη θεωρία του Σμιθ για την παραγωγική εργασία και τη συσσώρευση. Η σύγχυση του Σμιθ στο ζήτημα της συσσώρευσης. Το αγοραίο στοιχείο στην άποψη του Σμιθ για τους παραγωγικούς εργάτες
11. Λώντερνταλ. Αντίπαλος της θεωρίας του Σμιθ για τη συσσώρευση και της διάκρισης που κάνει ανάμεσα σε παραγωγικούς και μη παραγωγικούς εργάτες
12. Ο Σαι για τα «άυλα προϊόντα». Δικαιολόγηση μιας ακατάσχετης αύξησης της μη παραγωγικής εργασίας
13. Ντεστύτ ντε Τρασύ. Εκχυδαϊσμένη άποψη για την προέλευση του κέρδους. Εξύμνηση των βιομηχάνων καπιταλιστών σαν μοναδικών παραγωγικών εργατών
14. Γενική χαρακτηριστική της πολεμικής ενάντια στη διάκριση που κάνει ο Σμιθ ανάμεσα στην παραγωγική και μη παραγωγική εργασία
15. Ανρί Στορχ. Αντιιστορική μελέτη των σχέσεων ανάμεσα στην υλική και την πνευματική παραγωγή. Η αντίληψη του για την «άυλη εργασία» των κυρίαρχων τάξεων
16. Νάσσαου Σέντορ. Εξύμνηση σαν παραγωγικών όλων των ωφέλιμων για την αστική τάξη δραστηριοτήτων. Δουλοπρέπεια μπρος στην αστική τάξη και στο αστικό κράτος
17. Π. Ρόσσι. Παραγνώριση της κοινωνικής μορφής των οικονομικών φαινομένων. Χυδαία αντίληψη της «εξοικονόμησης εργασίας» με μη παραγωγικούς εργάτες
18. Ο Τσάλμερος υπερασπίζει τη σπατάλη των πλούσιων, του κράτους και της εκκλησίας
19. Συμπερασματικές παρατηρήσεις για τον Σμιθ και για τη διάκριση που κάνει ανάμεσα στην παραγωγική και στη μη παραγωγική εργασία
Κεφάλαιο πέμπτο: ο Νεκκέρ. Παρουσίαση της ταξικής αντίθεσης σαν αντίθεσης φτώχιας και πλούτου
Κεφάλαιο έκτο: Παρέκβαση. Tableau Économique suivant Quesnay
1. Κυκλοφορία ανάμεσα στον παχτωτή και στον γαιοκτήμονα. Επιστροφή του χρήματος στον παχτωτή, χωρίς να γίνεται καμιά αναπαραγωγή
2. Σχετικά με την κυκλοφορία του χρήματος ανάμεσα στον καπιταλιστή και στον εργάτη
α) Ανούσια φράση η άποψη ότι ο μισθός εργασίας αποτελεί προκαταβολή του καπιταλιστή στον εργάτη. Η αστική αντίληψη για το κέρδος σαν τίμημα γι' αυτό που διακινδυνεύεται
β) Εμπορεύματα που τα αγοράζει ο εργάτης από τον καπιταλιστή. Επιστροφή του χρήματος, χωρίς να γίνεται αναπαραγωγή
3. Κυκλοφορία ανάμεσα στον παχτωτή και τον βιομήχανο σύμφωνα με τον «οικονομικό πίνακα»
4. Κυκλοφορία των εμπορευμάτων και κυκλοφορία του χρήματος στον Tableau Economique. Διάφορες περιπτώσεις επιστροφής του χρήματος το σημείο αφετηρίας
5. Η σημασία του Tableau Économique στην ιστορία της πολιτικής οικονομίας
Κεφάλαιο έβδομο: Λεγκέ! Πολεμική ενάντια στην αστικοφιλελεύθερη άποψη για την ελευθερία του εργάτη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Ο Χόμπς για τον οικονομικό ρόλο της επιστήμης, για την εργασία και την αξία
Πέττυ
α) Πληθυσμιακή θεωρία - Κριτική στα μη παραγωγικά επαγγέλματα
β) Καθορισμός της αξίας από τον χρόνο εργασίας
γ) Καθορισμός της τιμής της γης, της προσόδου και του τόκου
δ) Φυσική σχέση ισότητας ανάμεσα στη γη και στην εργασία
Πέττυ, Σερ Ντάντλυ Νορθ, Λοκ
Λοκ. Η εξέταση της προσόδου και του τόκου από τη σκοπιά της αστικής θεωρίας του φυσικού δικαίου
Νορθ. το χρήμα σαν κεφάλαιο. Η ανάπτυξη του εμπορίου σαν αιτία για την πτώση του επιτοκίου
Ο Μπέρκλεϋ για την φίλεργη δραστηριότητα σαν πηγή πλούτου
Ο Χιούμ και ο Μασσί
α) Ο τόκος στους Μασσί και Χιούμ
β) Χιούμ. Η πτώση του κέρδους και του τόκου εξαρτιέται από την ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας
γ) Μασσί. Ο τόκος μέρος του κέρδους. Εξήγηση του ύψους του τόκου από το ποσοστό του κέρδους
Συμπλήρωμα στο κεφάλαιο για τους φυσιοκράτες
α) Συμπληρωματική παρατήρηση σχετικά με τον Οικονομικό Πίνακα (Tableau Économique)
β) Υποτροπή των φυσιοκρατών στο εμποροκρατικό σύστημα. Διεκδίκηση του ελεύθερου συναγωνισμού
γ) Κεναί. Κατά την ανταλλαγή δεν γίνεται πραγματική αύξηση της αξίας
Τζων Γκραίη. Πολεμική ενάντια στην αριστοκρατία της γαιοκτησίας από τη σκοπιά των φυσιοκρατών
Παρέκβαση (για την παραγωγική εργασία)
Παραγωγικότητα του κεφαλαίου. Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία
α) Όλες Οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνικής εργασίας εμφανίζονται σαν παραγωγικές δυνάμεις του κεφαλαίου
β) Η παραγωγική εργασία στο σύστημα της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής
γ) Δυο στην ουσία διαφορετικά στοιχεία κατά την ανταλλαγή που γίνεται ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργασία
δ) Η ειδική αξία χρήσης της παραγωγικής εργασίας για το κεφάλαιο
ε) Η μη παραγωγική εργασία, σαν εργασία που προσφέρει υπηρεσίες. Η αγορά υπηρεσιών στις συνθήκες του καπιταλισμού. Αγοραία αντίληψη της σχέσης κεφαλαίου και εργασία σαν ανταλλαγή υπηρεσιών
στ) Η εργασία των βιοτεχνών και των αγροτών στην κεφαλαιοκρατική κοινωνία
ζ) Δευτερεύων χαρακτηρισμός της παραγωγικής εργασίας που υλοποιείται σε υλικό πλούτο
η) Φαινόμενα του καπιταλισμού στο πεδίο της αυλής παραγωγής
θ) Το πρόβλημα της παραγωγικής εργασίας εξεταζόμενο από την οπτική γωνία του συνολικού προτσές της υλικής παραγωγής
ι) Η Βιομηχανία μεταφορών σαν κλάδος της υλικής παραγωγής. Η παραγωγική εργασία στη βιομηχανία μεταφορών
Σχεδιαγράμματα για το Ι και III μέρος του «Κεφαλαίου»
α) Σχέδιο για το μέρος Ι ή Ι τμήμα του «Κεφαλαίου»
β) Σχέδιο για το III μέρος ή III τμήμα του «Κεφαλαίου»
γ) Σχέδιο για το δεύτερο κεφάλαιο του III μέρους του «Κεφαλαίου»
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Μέτρα και σταθμά

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Αντί προλόγου
Κεφάλαιο Όγδοο: Ο κύριος Ροντμπέρτους. Παρέκβαση. Νέα θεωρία της γαιοπροσόδου
1. Πρόσθετη υπεραξία στην αγροτική οικονομία. Βραδύτερη η ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας σε σχέση με τη βιομηχανία στις συνθήκες του καπιταλισμού
2. Το ποσοστό του κέρδους στη σχέση του με το ποσοστό της υπεραξίας. Η αξία της αγροτικής πρώτης ύλης σαν στοιχείο του σταθερού κεφαλαίου στην αγροτική οικονομία
3. Αξία και μέση τιμή στην αγροτική οικονομία. Απόλυτη πρόσοδος
α) Εξίσωση του ποσοστού του κέρδους στη βιομηχανία
β) Διαμόρφωση του προβλήματος της γαιοπροσόδου
γ) Η ατομική ιδιοκτησία στη γη, απαραίτητος όρος για την ύπαρξη της απόλυτης γαιοπροσόδου. Διάσπαση της υπεραξίας στην αγροτική οικονομία σε κέρδος και πρόσοδο
4. Η θέση του Ροντμπέρτους ότι ή αξία της πρώτης ύλης δεν μπαίνει στα έξοδα παραγωγής της γεωργίας
5. Οι λαθεμένες προϋποθέσεις της θεωρίας της προσόδου του Ροντμπέρτους
6. Μ ή κατανόηση από τον Ροντμπέρτους της σχέσης ανάμεσα στη μέση τιμή και την αξία στη βιομηχανία και στη γεωργία. Ο νόμος της μέσης τιμής
7. Η λαθεμένη αντίληψη του Ροντμπέρτους σχετικά με τους παράγοντες πού καθορίζουν το ποσοστό του κέρδους και το ποσοστό της γαιοπροσόδου
α) Η πρώτη θέση του Ροντμπέρτους
β) Η δεύτερη θέση του Ροντμπέρτους
γ) Η τρίτη θέση του Ροντμπέρτους
8. Ο πραγματικός πυρήνας του παραμορφωμένου από τον Ροντμπέρτους νόμου
9. Διαφορική πρόσοδος και απόλυτη πρόσοδος στην αμοιβαία τους σχέση. Ο Ιστορικός χαρακτήρας της γαιοπροσόδου. Σχετικά με τη μέθοδο διερεύνησης του Σμιθ και του Ρικάρντο
10. Ποσοστό της προσόδου και ποσοστό του κέρδους. Σχέση ανάμεσα στην παραγωγικότητα της αγροτικής οικονομίας και της βιομηχανίας στις διάφορες βαθμίδες της Ιστορικής εξέλιξης
Κεφάλαιο Ένατο: Παρατηρήσεις σχετικά με την Ιστορία της ανακάλυψης τον λεγόμενου νόμου τον Ρικάρντο. [Συμπληρωματικές παρατηρήσεις σχετικά με τον] Ροντμπέρτους (παρέκβαση)
1. Ανακάλυψη της διαφορικής προσόδου από τον Άντερσον. Διαστρέβλωση των απόψεων του Άντερσον προς το συμφέρον των γαιοκτημόνων από τον αντιγραφέα του, τον Μάλθους
2. Ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σαν βασική αρχή του Ρικάρντο κατά την εκτίμηση οικονομικών φαινομένων. Η υπεράσπιση από τον Μάλθους των πιο αντιδραστικών στοιχείων των κυρίαρχων τάξεων. Ουσιαστική αντίκρουση από μέρους του Δαρβίνου της πληθυσμιακής θεωρίας του Μάλθους
3. Η νόθευση από τον Ρόσσερ της ιστορίας των απόψεων για τη γαιοπρόσοδο. Παραδείγματα της επιστημονικής αμεροληψίας του Ρικάρντο. Η πρόσοδος στην αγροτική παραγωγή και στη βιομηχανική παραγωγή. Διπλή επίδραση του συναγωνισμού
4. Το λάθος και ή σύγχυση του Ροντμπέρτους στο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στην αξία και στην υπεραξία, όταν ακριβαίνουν τα προϊόντα
5. Η άρνηση της απόλυτης γαιοπροσόδου από τον Ρικάρντο είναι συνέπεια των λαθών του στη θεωρία της αξίας
6. Η θέση του Ρικάρντο για τη συνεχή άνοδο των τιμών των σιτηρών. Πίνακας των μέσων τιμών των σιτηρών της περιόδου 1641-1859
7. Ο Χόπκινς για τη διαφορά ανάμεσα στην απόλυτη και τη διαφορική πρόσοδο και ανάμεσα στην παραγωγική και μη παραγωγική εργασία για την καταγωγή της γαιοπροσόδου από την ατομική ιδιοκτησία
8. Έξοδα ξεχερσώματος. Περίοδες της ανόδου των τιμών των σιτηρών και περίοδες της πτώσης τους (1641-1859)
9. Ο Άντερσον ενάντια στον Μάλθους, ή θέση του Άντερσον για την αυξανόμενη παραγωγικότητα της γεωργίας και για την επίδραση της στη διαφορική πρόσοδο
10. Το αβάσιμο της κριτικής της θεωρίας της προσόδου του Ρικάρντο από τον Ροντμπέρτους. Η μη κατανόηση από τον Ροντμπέρτους των ιδιομορφιών της καπιταλιστικής αγροτικής οικονομίας
Κεφάλαιο Δέκατο: Η θεωρία του Α. Σμιθ και του Ρικάρντο για την τιμή κόστους (Αντίκρουση)
Α. Η θεωρία του Ρικάρντο για την τιμή κόστους
1. Κατάρρευση της θεωρίας των φυσιοκρατών και η παραπέρα ανάπτυξη των απόψεων για την γαιοπρόσοδο
2. Ο καθορισμός της αξίας από το χρόνο εργασίας σύμφωνα με τον Ρικάρντο. Η ιστορική δικαίωση και οι ελλείψεις του τρόπου της έρευνας του
3. Η σύγχυση του Ρικάρντο στο ζήτημα της «απόλυτης» και της «σχετικής» αξίας. Η μη κατανόηση από τον Ρικάρντο των μορφών της αξίας
4. Η παρουσίαση από τον Ρικάρντο του κέρδους, του ποσοστού του κέρδους, των μέσων τιμών κλπ
α) Ο Ρικάρντο συγχέει το σταθερό και το μεταβλητό κεφάλαιο με το πάγιο και με το κυκλοφορούν κεφάλαιο. Η λαθεμένη εξήγηση του για τις αλλαγές των σχετικών άξιων
β) Το μπέρδεμα από τον Ρικάρντο της τιμής κόστους με την αξία και οι αντιφάσεις στη θεωρία του της αξίας, πού πηγάζουν από το γεγονός αυτό. Η μη κατανόηση από τον Ρικάρντο του προτσές της εξίσωσης του ποσοστού του κέρδους και της μετατροπής των άξιων σε τιμές κόστους
5. Μέσες τιμές ή τιμές κόστους και αγοραίες τιμές
α) Εισαγωγικές παρατηρήσεις: Ατομική αξία και αγοραία αξία. Αγοραία αξία και αγοραία τιμή
β) Η σύγχυση από τον Ρικάρντο του προτσές σχηματισμού της αγοραίας αξίας με το προτσές σχηματισμού των τιμών κόστους
γ) Οι δυο καθορισμοί της «φυσικής τιμής» στον Ρικάρντο. Αλλαγές των τιμών κόστους σε εξάρτηση από τις αλλαγές στην παραγωγικότητα της εργασίας
Β. Η θεωρία του Σμιθ για την τιμή κόστους
1. Η λαθεμένη προϋπόθεση του Σμιθ για τη θεωρία των τιμών κόστους. Η ασυνέπεια του Ρικάρντο γιατί διατηρεί την ταύτιση της αξίας με την τιμή κόστους από τον Σμιθ
2. Η θεωρία του Σμιθ για το «φυσικό ύφος» του μισθού εργασίας, του κέρδους και της προσόδου
Κεφάλαιο Ενδέκατο: Η θεωρία τον Ρικάρντο για την πρόσοδο
1. Οι ιστορικοί όροι για την ανάπτυξη της θεωρίας της προσόδου από τον Άντερσον και τον Ρικάρντο
2. Η λαθεμένη εξήγηση από τον Ρικάρντο των τιμών κόστους και ή επίδραση της στη θεωρία του για την πρόσοδο
3. Η ανεπάρκεια του ορισμού του Ρικάρντο για την πρόσοδο
Κεφάλαιο Δωδέκατο: Πίνακες και διασαφηνίσεις για την διαφορική πρόσοδο
1. Αλλαγές στη μάζα και στο ποσοστό της προσόδου
2. Διάφοροι συνδυασμοί της διαφορικής και της απόλυτης προσόδου. Οι Πίνακες Α, Β, Γ, Δ, Ε
3. Ανάλυση των πινάκων
α) Σχετικά με τον Πίνακα Α. Η σχέση ανάμεσα στην ατομική αξία και στην αγοραία αξία
β) Η σχέση της θεωρίας της προσόδου του Ρικάρντο με την άποψη της φθίνουσας παραγωγικότητας της γεωργίας. Μεταβολές του ποσοστού της απόλυτης προσόδου σε σχέση με τις μεταβολές του ποσοστού του κέρδους
γ) Παρατηρήσεις σχετικά με την επίδραση της αλλαγής στην αξία των μέσων συντήρησης και της πρώτης ύλης (καθώς και της αξίας των μηχανών) στην οργανική σύνθεση του κεφαλαίου
δ) Αλλαγές της συνολικής προσόδου σε εξάρτηση από την αλλαγή της αγοραίας αξίας
Κεφάλαιο Δέκατο Τρίτο: Η θεωρία του Ρικάρντο για την πρόσοδο (τέλος)
1. Η προϋπόθεση του Ρικάρντο για τη μη ύπαρξη της ιδιοκτησίας στη γη. Πέρασμα σε νέα εδάφη ανάλογα με την τοποθεσία και τη γονιμότητα τους
2. Ο ισχυρισμός του Ρικάρντο ότι είναι αδύνατο ή διαφορική πρόσοδος να επηρεάζει την τιμή του σιταριού. Η απόλυτη πρόσοδος σαν αιτία της ανόδου των τιμών για τα αγροτικά προϊόντα
3. Η αντίληψη του Σμιθ και του Ρικάρντο για τη «φυσική τιμή» του αγροτικού προϊόντος
4. Οι απόψεις του Ρικάρντο σχετικά με τις Βελτιώσεις στη γεωργία και την επίδραση τους στη γαιοπρόσοδο
5. Η κριτική της θεωρίας της γαιοπροσόδου του Σμιθ και ορισμένων θέσεων του Μάλθους από τον Ρικάρντο
Κεφάλαιο Δέκατο Τέταρτο: Η θεωρία της προσόδου τον Α. Σμιθ
1. Αντιφάσεις στην τοποθέτηση του προβλήματος
2. Η θέση του Σμιθ για τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ζήτησης αγροτικών προϊόντων. Φυσιοκρατικό στοιχείο στη θεωρία του για την πρόσοδο
3. Η εξήγηση του Σμιθ για τη σχέση ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση στα διάφορα είδη των προϊόντων της γης. Τα συμπεράσματα του για τη θεωρία της προσόδου
4. Η ανάλυση από τον Σμιθ των αλλαγών των τιμών για τα προϊόντα της γης
5. Οι απόψεις του Σμιθ για την κίνηση της προσόδου και ή εκτίμηση του για τα συμφέροντα των διαφόρων κοινωνικών τάξεων
Κεφάλαιο Δέκατο Πέμπτο: Η θεωρία τον Ρικάρντο για την υπεραξία
Α. Ο Ρικάρντο για το κέρδος και την πρόσοδο
1. Το μπέρδεμα από τον Ρικάρντο των νόμων της υπεραξίας με τους νόμους του κέρδους
2. Διάφορες περιπτώσεις της μεταβολής του ποσοστού του κέρδους
3. Αντιτιθέμενες αλλαγές στην αξία του σταθερού και του μεταβλητού κεφαλαίου και ή επίδραση τους στο ποσοστό του κέρδους
4. Η σύγχυση από μέρους του Ρικάρντο της τιμής κόστους με την αξία στη θεωρία του για το κέρδος
5. Η σχέση ανάμεσα στο γενικό ποσοστό του κέρδους και στο ποσοστό της απόλυτης προσόδου. Η επίδραση της πτώσης του μισθού στις τιμές κόστους
Β. Ο Ρικάρντο για την υπεραξία
1. Ποσότητα εργασίας και αξία της εργασίας
2. Αξία της εργατικής δύναμης. Αξία της εργασίας
3. Υπεραξία
4. Σχετική υπεραξία. Σχετικός μισθός εργασίας
Κεφάλαιο Δέκατο Έκτο: Η θεωρία του Ρικάρντο για το κέρδος
1. Μερικές περιπτώσεις της διάκρισης από τον Ρικάρντο της υπεραξίας από το κέρδος
2. Σχηματισμός του γενικού ποσοστού του κέρδους (average profits) (ή του «γενικού ποσοστού του κέρδους») (του «συνηθισμένου κέρδους»)
α) Το δοσμένο μέσο ποσοστό του κέρδους σαν σημείο αφετηρίας της θεωρίας του Ρικάρντο για το κέρδος
β) Η λαθεμένη αντίληψη του Ρικάρντο σχετικά με την επίδραση του αποικιακού εμπορίου και γενικά του εξωτερικού εμπορίου στό ποσοστό του κέρδους
3. Ο νόμος της πτώσης του ποσοστού του κέρδους
α) Λαθεμένες προϋποθέσεις στην αντίληψη του Ρικάρντο για την πτώση του ποσοστού του κέρδους
β) Η αντίληψη του Ρικάρντο ότι η αυξανόμενη πρόσοδος καταβροχθίζει σιγά-σιγά το ποσοστό του κέρδους
γ) Μετατροπή ενός μέρους του κέρδους και ενός μέρους του κεφαλαίου σε πρόσοδο. Μεταβολή του μεγέθους της προσόδου σε σχέση με την ποσότητα της εργασίας πού χρησιμοποιείται στη γεωργία
δ) Ιστορική περιγραφή της ανόδου του ποσοστού του κέρδους με ταυτόχρονη άνοδο των τιμών για τα γεωργικά προϊόντα. Η δυνατότητα της αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας στη γεωργία
ε) Ο Ρικάρντο για την πτώση του ποσοστού του κέρδους και ή θεωρία του για την πρόσοδο
Κεφάλαιο Δέκατο Έβδομο: Η θεωρία του Ρικάρντο για τη συσσώρευση. Κριτική της θεωρίας αυτής (Ανάπτυξη των κρίσεων από τη βασική μορφή του κεφαλαίου)
1. Το λάθος του Σμιθ και του Ρικάρντο, συνίσταται στο ότι δεν παίρνουν υπόψη τους το σταθερό κεφάλαιο. Αναπαραγωγή των διάφορων μερών του σταθερού κεφαλαίου
2. Αξία του σταθερού κεφαλαίου και αξία του προϊόντος
3. Αναγκαίοι όροι για τη συσσώρευση του κεφαλαίου. Απόσβεση του πάγιου κεφαλαίου και o ρόλος της στο προτσές της συσσώρευσης
4. Αμοιβαία εξάρτηση των κλάδων παραγωγής στο προτσές της συσσώρευσης. Άμεση μετατροπή ενός μέρους της υπεραξίας σε σταθερό κεφάλαιο στη γεωργία και στις μηχανοκατασκευές
5. Μετατροπή της κεφαλαιοποιημένης υπεραξίας σε σταθερό και μεταβλητό κεφάλαιο
6. Το πρόβλημα των κρίσεων (εισαγωγικές παρατηρήσεις). Καταστροφή κεφαλαίου από τις κρίσεις
7. Ανούσια άρνηση της υπερπαραγωγής εμπορευμάτων με ταυτόχρονη παραδοχή της αφθονίας του κεφαλαίου
8. Άρνηση από τον Ρικάρντο της γενικής υπερπαραγωγής. Η δυνατότητα της κρίσης προκύπτει από τις εσωτερικές αντιθέσεις του εμπορεύματος και του χρήματος
9. Η λαθεμένη άποψη του Ρικάρντο για τη σχέση ανάμεσα στην παραγωγή και στην κατανάλωση στις συνθήκες του καπιταλισμού
10. Μετατροπή της δυνατότητας της κρίσης σε πραγματικότητα. Η κρίση σαν εκδήλωση όλων των αντιφάσεων της αστικής οικονομίας
11. Για τις μορφές της κρίσης
12. Αντιφάσεις ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση στις συνθήκες του καπιταλισμού. Μετατροπή της υπερπαραγωγής βασικών ειδών κατανάλωσης στη γενική υπερπαραγωγή
13. Η αγορά μένει πίσω από την αυξανόμενη παραγωγή. Η αντίληψη του Ρικάρντο για την απεριόριστη ζήτηση και την απεριόριστη χρησιμοποίηση κεφαλαίου
14. Η αντίφαση ανάμεσα στη ακατάπαυστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και στον περιορισμένο χαρακτήρα της κατανάλωσης σαν βάση της υπερπαραγωγής. Ο απολογητικός χαρακτήρας της θεωρίας για το δτι είναι αδύνατη ή γενική υπερπαραγωγή
15. Οι απόψεις του Ρικάρντο για τα διάφορα είδη της συσσώρευσης του κεφαλαίου και για τις οικονομικές συνέπειες της συσσώρευσης
Κεφάλαιο Δέκατο Όγδοο: Διάφορα του Ρικάρντο. Συμπέρασμα του Ρικάρντο (Τζών Μπάρτον)
Α. Ακαθάριστο και καθαρό εισόδημα
Β. Μηχανές ο Ρικάρντο και ο Μπάρτον σχετικά με την επίδραση των μηχανών στην κατάσταση της εργατικής τάξης
1. Η απόψεις του Ρικάρντο
α) Ο Ρικάρντο για την εκτόπιση εργατώνφ από τις μηχανές
β) Ο Ρικάρντο για την επίδραση στην αξία των εμπορευμάτων των τελειοποιήσεων στην παραγωγή. Η λαθεμένη αντίληψη του Ρικάρντο σχετικά με το απελευθερωνόμενο από το κονδύλι των μισθών ποσό για τους απολυμένους εργάτες
γ) Η εντιμότητα του Ρικάρντο: αναθεώρηση των απόψεων του για τη χρησιμοποίηση μηχανών. Διατήρηση λαθεμένων προϋποθέσεων στη νέα τοποθέτηση του ζητήματος από μέρους του
δ) Ο Ρικάρντο σχετικά με τις συνέπειες για την εργατική τάξη από την εισαγωγή μηχανών στην παραγωγή
2. Οι απόψεις του Μπάρτον
α) Ο Μπάρτον για τη σχετικά μειωνόμενη ζήτηση εργασίας στο προτσές της συσσώρευσης του κεφαλαίου. Η μονόπλευρη αντίληψη του σχετικά με την επίδραση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου στο προτσές αυτό
β) Η άποψη του Μπάρτον για την κίνηση του μισθού εργασίας και την αύξηση του πληθυσμού
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
1. Παλιά διατύπωση της θέσης για τη σταθερή αντιστοιχία της προσφοράς και της ζήτησης στην αγροτική οικονομία. Ο Ροντμπέρτους και οι πρακτικοί ανάμεσα στους οικονομολόγους του 18ου αιώνα
2. Ο Ναθάνιελ Φόρστερ για την εχθρότητα ανάμεσα στους γαιοκτήμονες και τους βιομηχάνους
3. Η άποψη του Χόπκινς για τη σχέση ανάμεσα στην πρόσοδο και στο κέρδος
4. Οι Κέρυ, Μάλθους και Τζαίημς Ντίκον Χιούμ σχετικά με τις βελτιώσεις στη γεωργία
5. Ο Χόντζσκιν και ο Άντερσον για την άνοδο της παραγωγικότητας της γεωργικής εργασίας
6. Πτώση του ποσοστού του κέρδους
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Σταθμά, μέτρα και νομίσματα
Σχετικά με την απόδοση ορισμένων όρων

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
Αντί προλόγου
Κεφάλαιο Δέκατο Ένατο: Τ.Ρ. Μάλθους
1. Ο Μάλθους συγχέει τις κατηγορίες εμπόρευμα και κεφάλαιο
2. Η χυδαία αντίληψη του Μάλθους για την υπεραξία
3. Κοινά χαρακτηριστικά μαλθουσιανών και ρικαρντιανών στην τοποθέτησή τους απέναντι στην εργατική τάξη
4. Η μονόπλευρη ερμηνεία από τον Μάλθους της θεωρίας του Σμιθ για την αξία. Χρησιμοποίηση των λαθεμένων θέσεων του Σμιθ στην πολεμική του ενάντια στον Ρικάρντο
5. Η ερμηνεία από τον Μάλθους της θέσης του Σμιθ για την αμετάβλητη αξία
6. Εκμετάλλευση από τον Μάλθους των θέσεων του Ρικάρντο για την αλλοίωση του νόμου της αξίας στην πολεμική του ενάντια στην εργασιακή θεωρία της αξίας
7. Ο αγοραίος ορισμός του Μάλθους για την αξία. Η άποψη του για το κέρδος σαν προσθήκη στην τιμή. Η πολεμική του ενάντια στην αντίληψη του Ρικάρντο για τον σχετικό μισθό εργασίας
8. Ο Μάλθους για την παραγωγική εργασία και τη συσσώρευση
α) Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία
β) Συσσώρευση
9. Σταθερό και μεταβλητό κεφάλαιο στην αντίληψη του Μάλθους
10. Η μαλθουσιανή θεωρία της αξίας
11. Υπερπαραγωγή: «Μη παραγωγικοί καταναλωτές» κλπ
12. Η κοινωνική ουσία της πολεμικής του Μάλθους ενάντια στον Ρικάρντο. Διαστρέβλωση από τον Μάλθους των απόψεων του Σισμοντί για τις αντιφάσεις της αστικής παραγωγής
13. Κριτική από τους ρικαρτιανούς της αντίληψης του Μάλθους για τους «μη παραγωγικούς καταναλωτές»
14. Ο απολογητικός και αντιγραφικός χαρακτήρας των συγγραμμάτων του Μάλθους
15. Οι αρχές του Μάλθους, όπως εκτίθενται στο ανώνυμο σύγγραμμα «Outlines of Political Economy...»
Κεφάλαιο Εικοστό: Διάλυση της σχολής του Ρικάρντο
1. Ρ. Τόρρενς
α). Ο Σμιθ και ο Ρικάρντο για τη σχέση ανάμεσα στο μέσο ποσοστό του κέρδους και στον νόμο της αξίας
β) Η σύγχυση του Τόρρενς κατά τον καθορισμό της αξίας της εργασίας και της πηγής του κέρδους
γ) Ο Τόρρενς και η έννοια των εξόδων παραγωγής
2. Ο Τζαίημς Μιλλ
α) Σύγχυση υπεραξίας και κέρδους
β) Οι άκαρπες προσπάθειες του Μίλλ να εναρμονίσει την ανταλλαγή ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία με τον νόμο της αξίας
γ) Η μη κατανόηση από τον Μίλλ του ρυθμιστικού ρόλου του βιομηχανικού κέρδους
δ) Ζήτηση, προσφορά, υπερπαραγωγή
ε) Πρεβώ. Αντίκρουση μερικών συμπερασμάτων του Ρικάρντο και του Τζαίημς Μιλλ. Προσπάθειες ν' αποδείξουν ότι δεν είναι αναπόφευκτη μια συνεχής μείωση του κέρδους
3. Συγγράμματα πολεμικής
α) «Observations on certain verbal disputes...» Σκεπτικισμός στην πολιτική οικονομία
β) «An Inquiry into those Principles...» Μη κατανόηση των αντιφάσεων της καπιταλιστικής παραγωγής, που προκαλούν τις κρίσεις
γ) Θωμάς Ντε Κουίνσεϋ. Ανικανότητα να ξεπεραστούν οι ελλείψεις της άποψης του Ρικάρντο
δ) Σάμουελ Μπαίηλυ
α) Επιφανειακή σχετικότητα στις «Observations on certain Verbal Disputes...» και στον Μπαίηλυ στον ορισμό της αξίας. Άρνηση της εργασιακής θεωρίας της αξίας
β) Το μπέρδεμα από τον Μπαίηλυ στον καθορισμό της «αξίας της εργασίας» και του κέρδους. Σύγχυση του εσωτερικού μέτρου της αξίας με την έκφραση εμπορευματική αξία ή χρηματική άξια
γ) Ο Μπαίηλυ μπερδεύει την αξία και την τιμή
4. Ο Μακ Κούλλοχ
α) Εκχυδαϊσμός και πλήρης διάλυση του συστήματος του Ρικάρντο κάτω από την επίφαση της συνεπούς εφαρμογής του. Κυνική απολογητική της καπιταλιστικής παραγωγής. Εκλεκτικισμός χωρίς αρχές
β) Διαστρέβλωση της έννοιας εργασία με την επέκταση της σε φυσικά προτσές. Ταύτιση της ανταλλακτικής αξίας και της αξίας χρήσης
5. Ο Ουέικφηλντ. Αντιρρήσεις ενάντια στη θεωρία του Ρικάρντο για την αξία της εργασίας και για τη γαιοπρόσοδο
6. Ο Στίρλινγκ. Η εξήγηση του κέρδους με τη ζήτηση και την προσφορά
7. Ο Τζων Στούαρτ Μιλλ
α) Μπέρδεμα του ποσοστού της υπεραξίας με το ποσοστό του κέρδους. Στοιχεία της αντίληψης του «κέρδους από εκποίηση». Συγχυσμένες απόψεις για «προκαταβλημένα κέρδη
β) Φαινομενική είναι η αλλαγή στο ποσοστό του κέρδους, όταν ο καπιταλιστής αρχίζει να παράγει ό ίδιος το σταθερό του κεφάλαιο
γ) Σχετικά με την επίδραση της αλλαγής της αξίας του σταθερού κεφαλαίου στην υπεραξία, στο κέρδος και στον μισθό εργασίας
8. Τελικές παρατηρήσεις σχετικά με τη σχολή του Ρικάρντο
Κεφάλαιο Εικοστό Πρώτο: Αντίθεση ενάντια στους οικονομολόγους (πάνω στη βάση της θεωρίας του Ρικάρντο)
1. «The Source and Remedy of the National Difficulties etc. A Letter to Lord John Russel». London 1821 (anonym)
α) για το κέρδος, την πρόσοδο και τον τόκο σαν πρόσθετη εργασία. Αμοιβαία σχέση ανάμεσα στη συσσώρευση του κεφαλαίου και στο «κονδύλι για μισθούς»
β) για την ανταλλαγή ανάμεσα σε κεφάλαιο και εισόδημα στην απλή και διευρυμένη αναπαραγωγή
γ) Πλάνες και υπηρεσίες που πρόσφερε ο συγγραφέας για το εξωτερικό εμπόριο. Ο ελεύθερος χρόνος σαν αληθινός πλούτος
2. Ο Ράβενστον. Το κεφάλαιο σαν πρόσθετο προϊόν. Μπέρδεμα της ανταγωνιστικής μορφής της καπιταλιστικής ανάπτυξης με το περιεχόμενό της. Αρνητική γνώμη για τα αποτελέσματα της καπιταλιστικής ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων
3. Χότζκιν
α) Η θέση για τη μη παραγωγικότητα του κεφαλαίου σαν αναγκαίο συμπέρασμα από τη θεωρία του Ρικάρντο
β) Πολεμική ενάντια στον ορισμό του κεφαλαίου από τον Ρικάρντο σαν συσσωρευμένης εργασίας. Υποτίμηση της υλοποιημένης παρωχημένης εργασίας
γ) Η λεγόμενη σύρευση (Aufhäufung) σαν φαινόμενο της κυκλοφορίας (απόθεμα κλπ. δεξαμενές κυκλοφορίας)
δ) Πολεμική ενάντια στην αντίληψη της «σώρευσης» μέσων συντήρησης από τους καπιταλιστές για τους εργάτες. Η μη κατανόηση από τον Χότζκιν των πραγματικών αιτιών της φετιχοποίησης του κεφαλαίου
ε) Τόκος από τον τόκο. Η βασισμένη σ' αυτόν πτώση του ποσοστού του κέρδους
στ) Ο Χότζκιν για τον κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας και για τη σχέση κεφαλαίου και εργασίας
ζ) Διατύπωση θεμελιωδών θέσεων του Χότζκιν στο βιβλίο του «Popular Political Economy»
η) Η αντίληψη του Χότζκιν σχετικά με τη δύναμη του κεφαλαίου και την επανάσταση στο δίκαιο της ιδιοκτησίας
4. Ο Μπραίη σαν αντίθεση στους οικονομολόγους
Κεφάλαιο Εικοστό Δεύτερο: Ράμσαιη
1. Προσπάθεια να γίνει διάκριση ανάμεσα στο σταθερό και στο μεταβλητό κεφάλαιο. Αντίληψη του κεφαλαίου σαν επουσιώδους κοινωνικής μορφής
2. Ο Ράμσαιη για την υπεραξία και την αξία. Αναγωγή της υπεραξίας στο κέρδος. Για την επίδραση των αλλαγών στην αξία του σταθερού και του μεταβλητού κεφαλαίου στο ποσοστό και στη μάζα του κέρδους
3. Ο Ράμσαιη για τον χωρισμό του ακαθάριστου κέρδους σε καθαρό κέρδος και σε επιχειρηματικό κέρδος. Απολογητικά στοιχεία στις απόψεις του
Κεφάλαιο Εικοστό Τρίτο: Σερμπυλιέ
1. Προσπάθεια να γίνει διάκριση ανάμεσα στο σταθερό και στο μεταβλητό κεφάλαιο
2. Σχετική μείωση του μεταβλητού κεφαλαίου με την προϊούσα ανάπτυξη της καπιταλιστικής παραγωγής
3. Ο Σερμπυλιέ για την οργανική σύνθεση του κεφαλαίου και για την επίδραση της στο ποσοστό του κέρδους. Ο δικός του «νόμος της ιδιοποίησης»
4. για τη συσσώρευση σαν διευρυμένη παραγωγή
5. Στοιχεία σισμοντικών αντιλήψεων στον Σερμπυλιέ. Η οργανική σύνθεση του κεφαλαίου. Πάγιο και κυκλοφορούν κεφάλαιο
6. Η προσπάθεια του Σερμπυλιέ να ενώσει τις αλληλοαποκλειόμενες απόψεις του Ρικάρντο και του Σισμοντί
Κεφάλαιο Εικοστό Τέταρτο: Ρίτσαρντ Τζωνς
1. «Ένα δοκίμιο για τη διανομή του πλούτου...» Διαίσθηση του Τζωνς για την ιστορική διαφορά ανάμεσα στους τρόπους παραγωγής. Η υπεροχή έναντι του Ρικάρντο σε διάφορα ζητήματα της θεωρίας της γαιοπροσόδου
2. «An Introductory Lecture on Political Economy...» Η έννοια «οικονομική διάρθρωση του έθνους». Η σύγχυση του Τζωνς σχετικά με το «Labor Fund»
3. Richard Jones «Text-book of Lectures on the Political Economy of Nations», Hertford, 1852
α) Ο Τζωνς για το κεφάλαιο. Η αντίληψη του για την παραγωγική και μη παραγωγική εργασία
β) Ο Τζωνς για την επίδραση της καπιταλιστικής παραγωγής στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Για τους όρους της χρησιμοποίησης συμπληρωματικού πάγιου κεφαλαίου
γ) Ο Τζωνς για τη συσσώρευση και για το ποσοστό του κέρδους. Για την πηγή της υπεραξίας
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Το εισόδημα και οι πηγές του. Η αγοραία οικονομία
1. Ανάπτυξη του τοκοφόρου κεφαλαίου στη βάση της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής. Το τοκοφόρο κεφάλαιο σαν φετιχιστική μορφή του κεφαλαίου. Αγοραίοι οικονομολόγοι και αγοραίοι σοσιαλιστές για τον τόκο του κεφαλαίου
2. Τοκοφόρο κεφάλαιο και εμπορικό κεφάλαιο στη σχέση τους με το βιομηχανικό κεφάλαιο. Παλαιότερες μορφές. Παράγωγες μορφές
3. Ξεχωρισμός ορισμένων μερών της υπεραξίας με τη μορφή διάφορων εισοδημάτων. Η σχέση τόκου και βιομηχανικού κέρδους. Παραλογισμός των φετιχιστικών μορφών του εισοδήματος
4. Αυξανόμενος αποχωρισμός της μεταβλημένης μορφής της υπεραξίας από την ουσία της - την πρόσθετη εργασία. Το βιομηχανικό κέρδος σαν «μισθός εργασίας για τον καπιταλιστή»
5. Ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στην κλασική και στην αγοραία πολιτική οικονομία. Ο τόκος και η πρόσοδος σαν στοιχεία, που συγκροτούν την αγοραία τιμή του εμπορεύματος. Προσπάθεια των αγοραίων οικονομολόγων να δόσουν στις παράλογες μορφές του τόκου και της προσόδου μια λογική επίφαση
6. Η πολεμική του Προυντόν ενάντια στον τόκο. Η μη κατανόηση από μέρους του της συνάρτησης ανάμεσα στον τόκο και στο σύστημα της μισθωτής εργασίας
7. Η υπεροχή του Λουθήρου σε σχέση με τον Προυντόν στην πολεμική ενάντια στον τόκο. Αλλαγή των απόψεων για τον τόκο με την ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο λογοτεχνικών, βιβλικών και μυθολογικών ονομάτων
Σταθμά, μέτρα και νομίσματα
Ευρετήριο πραγμάτων και εννοιών
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ
Η πρώτη σελίδα του 3ου μέρους των «Θεωριών για την Υπεραξία» του χειρογράφου του Μαρξ (Σελίδα 753, XIII Τετράδιο του χειρογράφου του 1861-1863) απέναντι από τη σελίδα 16 -17
Μία σελίδα από τις «Θεωρίες για την Υπεραξία» του χειρόγραφου του Μαρξ (Σελίδα 891, XV Τετράδιο του χειρογράφου του 1861-1863) απέναντι από τη σελίδα 528-529