Geymonat L. Επιστήμη και ρεαλισμός
ή
Geymonat L. Επιστήμη και ρεαλισμός
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΛΟΤΗΤΑΣ
1. Προοίμιο
2. Ολότητα και πιθανότητα
3. Η κατηγορία της ολότητας στα μαθηματικά
4. Η κατηγορία της ολότητας στις φυσικές επιστήμες
5. Η κατηγορία της ολότητας στο συνολικό οικοδόμημα της επιστήμης
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ
1. Ο ουσιαστικός ρόλος της λογικής στη σημερινή επιστήμη
2. Σχετικά με τη γνωστική λειτουργία της λογικής και των μαθηματικών
3. Ανάγκη να επεκταθούν οι έρευνες μας και σε έννοιες που δεν καθορίζονται επακριβώς
4. Η διαλεκτική μέθοδος
5. Η χρήση της διαλεκτικής στη μελέτη του «επιστημονικο-τεχνικού κεκτημένου»
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ
1. Το πρόβλημα του σολιψισμού
2. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο απλοϊκός ρεαλισμός
3. Η αμηχανία μερικών σύγχρονων επιστημόνων μπροστά στη ρεαλιστική θέση
4. Ο φυσικός συμβατισμός: τα προσόντα του και οι αδυναμίες του
5. Το κριτήριο της πράξης
6. Η διαδικασία της εμβάθυνσης
7. Προς μια νέα αντίληψη της πραγματικότητας
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ Η ΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
2. Οι παραδοσιακές ερμηνείες της επιστημονικής ανάπτυξης
3. Κριτική στα τρία σχήματα της προηγούμενης παραγράφου
4. Πρόσφατες ερμηνείες της επιστημονικής ανάπτυξης
5. Κριτική στην έννοια της ορθολογικής ανασυγκρότησης, με ειδική αναφορά στον Lakatos
6. Για τη δυνατότητα χρήσης της διαλεκτικής στο έργο της ορθολογικοποίησης της ιστορίας της επιστήμης
7. Χαρακτηριστικά μιας μελέτης της «ανάπτυξης της επιστήμης» με τη διαλεκτική μέθοδο
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Η ΦΥΣΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
1. Η κλασική έννοια της φύσης
2. Για την αντικειμενικότητα της φυσικής τάξης
3. Η διόρθωση της φύσης από τον άνθρωπο
4. Επιπτώσεις της συμβατιστικής κριτικής πάνω στην έννοια της φύσης
5. Μια προσπάθεια εφαρμογής της διαλεκτικής στην έννοια της φύσης
6. Εξειδικευμένες επιστήμες και γενική αντίληψη της φύσης
7. Η επιστημονική λογικότητα και η τεχνική
8. Η πρακτική μη ουδετερότητα της επιστήμης
ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
1. Όρια της παρούσας έρευνας
2. Νομικά συστήματα και κεκτημένο των κοινωνικών θεσμών
3. Οι αντιφάσεις ερμηνευμένες σαν κινητήρια δύναμη της ιστορίας
4. Άτομο και επανάσταση
5. Για την ερμηνεία της έννοιας της τάξης
6. Για τις σχέσεις άτομου και τάξης
7. Για τις σχέσεις μαζών και κουλτούρας
ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
L. GEYMONAT: ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
Βιογραφικά
Η σκέψη του Geymonat
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1. Μεθοδολογία και φιλοσοφία της επιστήμης
2. Φιλοσοφία
3. Ιστορία της επιστήμης και της φιλοσοφίας
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΛΟΤΗΤΑΣ
1. Προοίμιο
2. Ολότητα και πιθανότητα
3. Η κατηγορία της ολότητας στα μαθηματικά
4. Η κατηγορία της ολότητας στις φυσικές επιστήμες
5. Η κατηγορία της ολότητας στο συνολικό οικοδόμημα της επιστήμης
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ
1. Ο ουσιαστικός ρόλος της λογικής στη σημερινή επιστήμη
2. Σχετικά με τη γνωστική λειτουργία της λογικής και των μαθηματικών
3. Ανάγκη να επεκταθούν οι έρευνες μας και σε έννοιες που δεν καθορίζονται επακριβώς
4. Η διαλεκτική μέθοδος
5. Η χρήση της διαλεκτικής στη μελέτη του «επιστημονικο-τεχνικού κεκτημένου»
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ
1. Το πρόβλημα του σολιψισμού
2. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο απλοϊκός ρεαλισμός
3. Η αμηχανία μερικών σύγχρονων επιστημόνων μπροστά στη ρεαλιστική θέση
4. Ο φυσικός συμβατισμός: τα προσόντα του και οι αδυναμίες του
5. Το κριτήριο της πράξης
6. Η διαδικασία της εμβάθυνσης
7. Προς μια νέα αντίληψη της πραγματικότητας
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ Η ΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ
1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις
2. Οι παραδοσιακές ερμηνείες της επιστημονικής ανάπτυξης
3. Κριτική στα τρία σχήματα της προηγούμενης παραγράφου
4. Πρόσφατες ερμηνείες της επιστημονικής ανάπτυξης
5. Κριτική στην έννοια της ορθολογικής ανασυγκρότησης, με ειδική αναφορά στον Lakatos
6. Για τη δυνατότητα χρήσης της διαλεκτικής στο έργο της ορθολογικοποίησης της ιστορίας της επιστήμης
7. Χαρακτηριστικά μιας μελέτης της «ανάπτυξης της επιστήμης» με τη διαλεκτική μέθοδο
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Η ΦΥΣΗ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
1. Η κλασική έννοια της φύσης
2. Για την αντικειμενικότητα της φυσικής τάξης
3. Η διόρθωση της φύσης από τον άνθρωπο
4. Επιπτώσεις της συμβατιστικής κριτικής πάνω στην έννοια της φύσης
5. Μια προσπάθεια εφαρμογής της διαλεκτικής στην έννοια της φύσης
6. Εξειδικευμένες επιστήμες και γενική αντίληψη της φύσης
7. Η επιστημονική λογικότητα και η τεχνική
8. Η πρακτική μη ουδετερότητα της επιστήμης
ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
1. Όρια της παρούσας έρευνας
2. Νομικά συστήματα και κεκτημένο των κοινωνικών θεσμών
3. Οι αντιφάσεις ερμηνευμένες σαν κινητήρια δύναμη της ιστορίας
4. Άτομο και επανάσταση
5. Για την ερμηνεία της έννοιας της τάξης
6. Για τις σχέσεις άτομου και τάξης
7. Για τις σχέσεις μαζών και κουλτούρας
ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
L. GEYMONAT: ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
Βιογραφικά
Η σκέψη του Geymonat
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1. Μεθοδολογία και φιλοσοφία της επιστήμης
2. Φιλοσοφία
3. Ιστορία της επιστήμης και της φιλοσοφίας