Παπαμαύρος Μ. Σύστημα νέας παιδαγωγικής
ή
Παπαμαύρος Μ. Σύστημα νέας παιδαγωγικής
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
1. Για Προσανατολισμό
Ο ταξικός χαρακτήρας της παιδείας στα μέχρι σήμερα κοινωνικά καθεστώτα. Η Παιδεία στο δουλοκτητικό κοινωνικό σύστημα.— Η Παιδεία στην εποχή της Φεουδαρχίας και της εκκλησιαστικής εξουσίας.— Η Παιδεία στην καπιταλιστική κοινωνία. Η ανθρωπιστική Παιδεία στην αταξική σοσιαλιστική κοινωνία. Η Θεωρία του Διαλεκτικού Υλισμού. Ιστορικός Υλισμός. Ιστορική ανασκόπηση της Διαλεκτικής μεθόδου. Ιστορική ανασκόπηση της υλιστικής αντίληψης του κόσμου. Ιδιότητες της Διαλεκτικής μεθόδου. Η αγωγή σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Διαλεκτικού Υλισμού. Κριτική της αστικής Παιδαγωγικής με βάση τις απαιτήσεις αυτές (Ερβατιανό σύστημα.— Ούγκω Γκάουντιχ — Γκέοργκ Κερσενστάινερ — Τζων Ντιούι
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Η παιδαγωγική σαν επιστήμη της αγωγής
2. Το αντικείμενο και η μέθοδος της Σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής
Ανάπτυξη του όρου Αγωγή. Η αγωγή του ανθρώπου σαν κοινωνική λειτουργία. Αστική και σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Εξαγωγή της σοσιαλιστικής αγωγής από την πραγματικότητα της ζωής της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Οι συγκεκριμένες ασχολίες της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Ο τρόπος παραγωγής των υλικών αγαθών και το πνευματικό εποικοδόμημα του λαού. Η εξαγωγή της αστικής Παιδαγωγικής από καθαρά ιδεαλιστικούς παράγοντες Η εσωτερική διάσπαση του αστικού πολιτισμού. Η Μέθοδος της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Η σοσιαλιστική Μέθοδος της Παιδαγωγικής έχει τη δική της Λογική και δεν καθορίζεται από «βοηθητικές» επιστήμες. Αρχές της σοσιαλιστικής παιδαγωγικής μεθόδου: α) Σχετικά με την παιδαγωγική εργασία και β) σχετικά με τη διδασκαλία
3. Η αυτονομία της Παιδαγωγικής επιστήμης και η θέση της μέσα στο πλαίσιο της Επιστήμης
Στην αστική Παιδαγωγική τόσο ο σκοπός όσο και η μέθοδος της αγωγής καθορίζονται από ξένες επιστήμες. Η έννοια της αγωγής σαν εποικοδομητική αρχή της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Η ψυχολογία και η Ηθική δε μπορούν να θεμελιώσουν την Παιδαγωγική. Η αισθητική θεμελίωση της Παιδαγωγικής κατά τον Έρνστ Βέμπερ. Το αισθητικό και το παιδαγωγικό φαινόμενο. Διαίρεση των επιστημών κατά διάφορους φιλοσόφους και επιστήμονες. Η θέση της Παιδαγωγικής μέσα στη διάκριση των επιστημών κατά τον Φρ. Έγκελς
4. Ατομική ή κοινωνική Παιδαγωγική;
Οι δυο αντιμέτωπες θεωρίες του Ρουσσώ και του Νάτορπ. Η παιδαγωγική επίδραση του Ρουσσώ. Η ερβατιανή αντίληψη στο παραπάνω πρόβλημα. Η ατομιστική αντίληψη της αστικής κοινωνίας. Πώς πρέπει να τεθεί το πρόβλημα; Αγωγή και μόρφωση του ατόμου έξω από την κοινωνία δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος και σωματικά και πνευματικά είναι δημιούργημα της ομάδας. Μόνο Η κοινωνική Παιδαγωγική υπάρχει. Καλλιέργεια της ομαδικής αγωγής στο σχολείο. Η δημιουργία ομαδικής σχολικής ζωής
5. Παιδαγωγική και Πολιτική
Η σχέση Παιδαγωγικής και Πολιτικής κατά τον Έρβαρτο. Η Παιδαγωγική στη σοσιαλιστική Κοινωνία μέσο της κρατικής Πολιτικής. Ο Λένιν και η Παιδαγωγική. Η έννοια του ανθρωπισμού σήμερα. Η αστική Παιδαγωγική δε μπορεί να καλλιεργήσει ανθρωπιστική αγωγή. Η αστική καπιταλιστική κοινωνία και οι μορφωτικές απαιτήσεις του προλεταριάτου. Αντιδραστικές παραπλανητικές διδασκαλίες της αστικής τάξης. Η σημερινή εκπαιδευτική πολιτική του ελληνικού Κράτους. Ο διπλός χαρακτήρας της εκπαιδευτικής πολιτικής του αστικού Κράτους. Νομοθεσία. Δημόσιοι υπάλληλοι
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
6. Αγωγή. Μόρφωση και Διδασκαλία
Αλληλοκαθορισμός και αλληλεξάρτηση των τριών τούτων ενεργειών. Η έννοια της αγωγής και της μόρφωσης στις διάφορες εποχές. Σχέση της αγωγής προς τη μόρφωση και προς τη διδασκαλία. Μόρφωση και πολιτισμός. Η παιδαγωγική αξιολογία. Η έννοια της αγωγής σαν θεμελιακή έννοια της Παιδαγωγικής. Κριτική της αξιολογικής Παιδαγωγικής και της Τυπολογίας από σοσιαλιστική άποψη. Τα πολιτιστικά αγαθά και τα Α. Προγράμματα των σχολείων. Η διδασκαλία και το σχολείο. Το είδος των γνώσεων στο σοσιαλιστικό σχολείο. Η ενιαία εφαρμογή των τριών ενεργειών, αγωγής, μόρφωσης και διδασκαλίας
7. Ο σκοπός της αγωγής
Η αντίθεση ανάμεσα στις πρώτες προοδευτικές τάσεις της αστικής κοινωνίας και τις τάσεις όταν αργότερα έγινε καθεστώς. Ο ταξικός χαρακτήρας της αστικής αγωγής. Ο εμπειρικά καθορισμένος σκοπός της σοσιαλιστικής αγωγής. Ο νέος άνθρωπος, που επιδιώκει να δημιουργήσει Η σοσιαλιστική αγωγή. Οι ιδιότητες του νέου ανθρώπου. Η έννοια της προσωπικότητας στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οι παγίδες της αστικής κοινωνίας προς τη νεολαία. Η διατύπωση του σκοπού της σοσιαλιστικής αγωγής και σύγκριση του με το σκοπό της αστικής αγωγής. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σοσιαλιστικού παιδαγωγικού σκοπού
8. Το πρόβλημα του Ντετερμινισμού
Ανάλυση των όρων ντετερμινισμός και ιντετερμινισμός στην Παιδαγωγική. Οι δύο αντίθετες κατευθύνσεις του προβλήματος. Η αρνητική θέση του Σοπενχάουερ. το νόημα του ερβατιανού ντετερμινισμού. Ο νόμος της αιτιότητας στη φυσική ζωή. Η υλιστική θέση του προβλήματος. Η επίδραση των τριών παραγόντων της κληρονομικότητας, του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος και της σκόπιμης αγωγής απάνω στον άνθρωπο. Μέντελ και Μεντελισμός. Οι αντιδραστικές έρευνες του Μόργκαν και του Βάϊσμαν. Οι έρευνες των Μιτσούριν και Μιτσουρανισμός, Λυσσένκο και εξελικτική Βιολογία. Το παιδαγωγικό εξαγόμενο από τις έρευνες Μιτσούριν – Λυσσένκο
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ. ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
9. Η διανοητική αγωγή
Ο ενιαίος χαρακτήρας της έννοιας της αγωγής. Διανοητική αγωγή και διδασκαλία. Έννοια και διαίρεση της Διδακτικής. Η διανοητική μόρφωση. Η σημασία των επιστημονικών γνώσεων στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οι γνώσεις σαν πορίσματα των τελευταίων επιστημονικών ερευνών. Η σωστή έννοια της «παιδαγωγούσης» διδασκαλίας. Η διδασκαλία πρέπει να δώσει στο νέο σοσιαλιστή μια επιστημονική κοσμοθεωρία. Ο Διαλεκτικός υλισμός η καλύτερη επιστημονική θεωρία
Τα θέματα της Διδακτικής: α) το Αναλυτικό Πρόγραμμα των σχολείων. Ιστορία των Α. Προγραμμάτων. Τα μαθήματα του προγράμματος και η προέλευση τους. Η σημασία του κάθε μαθήματος
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα και ο νεοελληνικός πολιτισμός. Αρχαία και σημερινή Ελλάδα
β) Ο τρόπος της διδασκαλίας. Ιστορία του τρόπου της διδασκαλίας. Αναλυτικοσυνθετική μέθοδος της εξέτασης των πραγμάτων. Η ποικιλία του τρόπου της διδασκαλίας στο σοσιαλιστικό σχολείο. Διδακτικές αρχές της διδασκαλίας. Η πρώτη διδακτική αρχή. Εφαρμογή της πρώτης διδακτικής αρχής σε διάφορα μαθήματα. Η συνεργατική κοινότητα σαν μορφή διδασκαλίας. Τα θέματα. Η αρχή της κατανομής και της συγκέντρωσης της εργασίας
γ) Η Πολυτεχνική μόρφωση. Η πολυτεχνική μόρφωση και οι σημερινές ανάγκες της ζωής. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Εκλογή του επαγγέλματος και τα αμερικανικά τεστ
10. Η ηθική αγωγή
Η διαφορά της Ηθικής ανάμεσα στην αστική καπιταλιστική και τη σοσιαλιστική κοινωνία. Η διαφορά του τρόπου Παραγωγής στην αστική και στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η Ηθική κοινωνική εκδήλωση. Η Ηθική κατά τη σοσιαλιστική άποψη εξελίσσεται και άλλαζε. Κάθε κοινωνία σε κάθε εποχή έχει την Ηθική της. Ηθική σαν σχέση του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Έξω ή απάνω από την κοινωνία, Ηθική δεν υπάρχει. Η αστική Ηθική είναι ταξική, η σοσιαλιστική αταξική. Η αστική Ηθική είναι θρησκευτική, η σοσιαλιστική κοινωνική και πανανθρώπινη. Η αστική Ηθική επιβάλλεται, είναι η αναγκαστική υποταγή στον ηθικό νόμο, πού κατ’ αυτός είναι άχρονος και απόλυτος Ο σοσιαλιστής εφαρμόζει την Ηθική συνειδητά στις πράξεις του. Ο σοσιαλιστής πρέπει να αποστήσει συνειδητές ηθικές πεποιθήσεις και ηθικές αρχές. Πρέπει να κατέχει μια ηθική κοσμοθεωρία. Ο ρυθμός και η συνέπεια στη ζωή του. Οι ηθικές γνώσεις δε σημαίνουν την ηθικότητα. Ο σοσιαλιστής, με τη δυνατή του θέληση γίνεται κύριος και ρυθμιστής των συναισθημάτων και παθών του
Τα στοιχεία της σοσιαλιστικής Ηθικής: Ο πατριωτισμός. Η αγάπη προς το λαό και το μίσος προς τους τυράννους του. Καλλιέργεια του πατριωτισμού στο σχολείο. Η αγωγή προς εργασία Η σημασία της εργασίας κατά διαφόρους παιδαγωγούς. Ηθική και πειθαρχία. Ηθική και ειρήνη. Η σχολική Κοινότητα ηθικός παράγοντας
11. Η αισθητική αγωγή
Σκοπός της αισθητικής αγωγής στο σχολείο Η έννοια του αισθητικά ωραίου. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Τέχνης. Η λαϊκή μας Τέχνη. Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός στην Τέχνη. Η λαϊκή τέχνη βάση της Καλλιτεχνίας. Η ανάπτυξη του αισθητικού συναισθήματος στην Οικογένεια. Η αισθητική σημασία των παραμυθιών. Αισθητική αγωγή στο σχολείο. Τα Τεχνικά μαθήματα. Ανάγνωση και Απαγγελία. Άλλες ευκαιρίες καλλιέργειας αισθητικής αγωγής στο σχολείο. Το ωραίο στη φύση Η εμφάνιση του δασκάλου. Η διακόσμηση του σχολείου
12. Η σωματική αγωγή
Η διατήρηση της υγείας πρώτο μέλημα της σωματικής αγωγής. Τα στοιχεία της υγιεινής ζωής. Ο μαθητής πρέπει να έχει συνείδηση της καλής υγείας. Η σωματική αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και στο μεσαίωνα. Η σωματική αγωγή στη Νέα και τη σημερινή εποχή. Η σωματική τόνωση του ελληνικού λαού. Η σημασία των αισθητηρίων οργάνων για τη σωματική αγωγή. Τροφή. Καθαριότητα. Αέρας, ήλιος και νερό. Ειδική σημασία του μαθήματος της Γυμναστικής. Η Γυμναστική στο Δημοτικό και στη Μέση παιδεία. Η Γυμναστική των κοριτσιών
13. Η Παιδαγωγική της προσχολικής ηλικίας
Τα συστατικά της αγωγής στο Νηπιαγωγείο τα ίδια με τα συστατικά της αγωγής στο σχολείο. Η πνευματική ανάπτυξη του βρέφους και του νηπίου πριν από την είσοδο του στο Νηπιαγωγείο. Οι σκοποί της αγωγής στο Νηπιαγωγείο. Παιχνίδια, εργασίες και ιστορίες στο Νηπιαγωγείο. Η Μουσική στο Νηπιαγωγείο. Τα παραμύθια στο Νηπιαγωγείο. Η σωματική αγωγή στο Νηπιαγωγείο. Η διανοητική μόρφωση. Η ηθική αγωγή στο Νηπιαγωγείο. Η αισθητική αγωγή. Το Νηπιαγωγείο προπαρασκευαστικό του σχολείου. Μεγάλοι παιδαγωγοί του Νηπιαγωγείου
14. Ειδική επαγγελματική μόρφωση
Σχέση της ειδικής επαγγελματικής προς τη γενική εγκυκλοπαιδική μόρφωση. Παιδαγωγικές αρχές της επαγγελματικής μόρφωσης στη σοσιαλιστική κοινωνία. Επαγγελματική μόρφωση και ειδίκευση. Η επαγγελματική μόρφωση στη Ρωσία. Η επαγγελματική μόρφωση στην Ελλάδα. Ο τελευταίος νόμος περί τεχνικών γυμνασίων. Η Παπαστράτειος Σχολή. Η Σεβαστοπούλειος Εργατική Σχολή. Η Σιβιτανίδειος Σχολή
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
15. Η οικογένεια και η αγωγή
Φυσικοί και κοινωνικοί παράγοντες της αγωγής. Η σημασία της Οικογένειας σαν παράγοντας αγωγής στην αστική κοινωνία. Η Οικογένεια στη σοσιαλιστική αγωγή. Οι ιδρυτές του κομμουνισμού σαν γονείς. Η αρνητική θέση του Βύνεκεν στο ζήτημα της παιδαγωγικής σημασίας της Οικογένειας. Η Οικογένεια στην Ελλάδα σήμερα. Η θέση της Οικογένειας στη σειρά των παιδαγωγικών παραγόντων στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οικογένεια και σχολείο
16. Κοινωνία και αγωγή
Διαφορές ανάμεσα στη σχολική και την κοινωνική αγωγή. Τα δημόσια θεάματα και το παιδί. Τα δημόσια αναγνώσματα και το παιδί. Αντίθεση στην αστική κοινωνία ανάμεσα στα δύο είδη της αγωγής και συνεργασίας τους στη σοσιαλιστική κοινωνία. Μεθοδικές αρχές καλλιέργειας της κοινωνικής αγωγής
17. Κράτος και αγωγή
Η εκπαιδευτική πολιτική του αστικού κράτους στον καιρό της ανόδου της αστικής τάξης. Η εκπαιδευτική πολιτική του ίδιου κράτους σήμερα. Το Κράτος πρώτος παράγοντας αγωγής στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η υποχρεωτική φοίτηση δικαίωμα του πολίτη. Στοιχεία εκπαιδευτικής πολιτικής των Λαϊκών Δημοκρατιών και της Ρωσίας. Η οργάνωση των σχολείων μας. Η Διοίκηση των σχολείων μας. Η επιθεώρηση των σχολείων μας. Τα Πρότυπα και τα Πειραματικά σχολεία
18. Το σχολείο και η αγωγή (Σχολειολογία)
Τα σχολικά διδακτήρια. Συστήματα οικοδομής διδακτηρίων. Τα διάφορα εξαρτήματα του διδακτηρίου. Ο αερισμός του διδακτηρίου. Ο σχολικός κήπος. Τα έπιπλα της κάθε αίθουσας διδασκαλίας. Τα έργα του διευθυντή του σχολείου. Ο διευθυντής και ο Σύλλογος των δασκάλων. Το ωρολόγιο Πρόγραμμα. Γυμναστικά και μουσικά απογεύματα. Απογεύματα εργασίας. Ο χωρισμός των μαθητών σε ομάδες. Παιδαγωγική Επιτροπή. Συνεκπαίδευση των δύο φυλών. Το πνεύμα και ο ρυθμός της λειτουργίας του σχολείου. Η πειθαρχία και οι ποινές. Μαθητικοί σύλλογοι
19. Ο παιδαγωγός
Ο εκπαιδευτικός σαν απλός δάσκαλος και σαν παιδαγωγός. Ο εκπαιδευτικός στην αστική και στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η μόρφωση του δασκάλου στη σοσιαλιστική κοινωνία. Ο λειτουργός της Μέσης και της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Αγάπη του δασκάλου προς το επάγγελμα του και προς τα παιδιά. Οι δάσκαλοί μας σήμερα. Ο δάσκαλος παράδειγμα στους μαθητές του. Ο δάσκαλος και η οικογένεια
20. Ο μαθητής παράγοντας της αγωγής
Συνεργασία δασκάλου και μαθητή. Ο ενεργητικός ρόλος του μαθητή στη διδασκαλία και την αγωγή. Μεταφορά του κέντρου της εργασίας του σχολείου από το δάσκαλο στο μαθητή. Η διδασκαλία στα χέρια των μαθητών. Συμπλήρωση της σχολικής εργασίας από πορίσματα ελεύθερης έρευνας των μαθητών. Σεβασμός προς τη γνώμη του μαθητή. Συζήτηση των ζητημάτων του σχολείου ανάμεσα στους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό κ.λ.π.
21. Η οργάνωση της νεολαίας και η αγωγή
Η «κίνηση των νέων» στη Γερμανία. Η σοσιαλιστική οργάνωση της νεολαίας (Κομσομόλ) στη Ρωσία. Η ίδρυση της ΕΠΟΝ. Η νεολαία και το σχολείο. Εκπολιτιστικό τμήμα της νεολαίας. Έργα του Εκπολιτιστικού Τμήματος
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ
22. Σύντομη ανασκόπηση της εξέλιξης της παιδαγωγικής σκέψης
Η παιδαγωγική σκέψη μέσα στην εξέλιξη του ανθρώπινου γένους. Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα. Ο Όμηρος και το ιδανικό της «αρετής». Σοφιστές - Πλάτων και το ιδανικό του καλός καγαθός. Η μεσαιωνική αγωγή και το κληρικαλιστικό ιδανικό. Η αγωγή στη Νέα εποχή. Η αγωγή σήμερα. Η ζωή και το έργο των μεγάλων παιδαγωγών
1. Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα
α) Ο Όμηρος
β) Σοφιστές και Πλάτων
2. Η αγωγή στο Μεσαίωνα
3. Νέα εποχή
α) Άμος Κομένιος
β) Ερρίκος Πεσταλότσι
γ) Λέων Τολστόι
4. Η σοβιετική παιδαγωγική
δ) Β.Ι. Λένιν
ε) Ν.Κ. Κρούπσκαγια
στ) Α.Σ. Μακάρενκο
ζ) Δημήτρης Γληνός
Βοηθήματα
Πρόλογος
1. Για Προσανατολισμό
Ο ταξικός χαρακτήρας της παιδείας στα μέχρι σήμερα κοινωνικά καθεστώτα. Η Παιδεία στο δουλοκτητικό κοινωνικό σύστημα.— Η Παιδεία στην εποχή της Φεουδαρχίας και της εκκλησιαστικής εξουσίας.— Η Παιδεία στην καπιταλιστική κοινωνία. Η ανθρωπιστική Παιδεία στην αταξική σοσιαλιστική κοινωνία. Η Θεωρία του Διαλεκτικού Υλισμού. Ιστορικός Υλισμός. Ιστορική ανασκόπηση της Διαλεκτικής μεθόδου. Ιστορική ανασκόπηση της υλιστικής αντίληψης του κόσμου. Ιδιότητες της Διαλεκτικής μεθόδου. Η αγωγή σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Διαλεκτικού Υλισμού. Κριτική της αστικής Παιδαγωγικής με βάση τις απαιτήσεις αυτές (Ερβατιανό σύστημα.— Ούγκω Γκάουντιχ — Γκέοργκ Κερσενστάινερ — Τζων Ντιούι
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Η παιδαγωγική σαν επιστήμη της αγωγής
2. Το αντικείμενο και η μέθοδος της Σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής
Ανάπτυξη του όρου Αγωγή. Η αγωγή του ανθρώπου σαν κοινωνική λειτουργία. Αστική και σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Εξαγωγή της σοσιαλιστικής αγωγής από την πραγματικότητα της ζωής της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Οι συγκεκριμένες ασχολίες της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Ο τρόπος παραγωγής των υλικών αγαθών και το πνευματικό εποικοδόμημα του λαού. Η εξαγωγή της αστικής Παιδαγωγικής από καθαρά ιδεαλιστικούς παράγοντες Η εσωτερική διάσπαση του αστικού πολιτισμού. Η Μέθοδος της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Η σοσιαλιστική Μέθοδος της Παιδαγωγικής έχει τη δική της Λογική και δεν καθορίζεται από «βοηθητικές» επιστήμες. Αρχές της σοσιαλιστικής παιδαγωγικής μεθόδου: α) Σχετικά με την παιδαγωγική εργασία και β) σχετικά με τη διδασκαλία
3. Η αυτονομία της Παιδαγωγικής επιστήμης και η θέση της μέσα στο πλαίσιο της Επιστήμης
Στην αστική Παιδαγωγική τόσο ο σκοπός όσο και η μέθοδος της αγωγής καθορίζονται από ξένες επιστήμες. Η έννοια της αγωγής σαν εποικοδομητική αρχή της σοσιαλιστικής Παιδαγωγικής. Η ψυχολογία και η Ηθική δε μπορούν να θεμελιώσουν την Παιδαγωγική. Η αισθητική θεμελίωση της Παιδαγωγικής κατά τον Έρνστ Βέμπερ. Το αισθητικό και το παιδαγωγικό φαινόμενο. Διαίρεση των επιστημών κατά διάφορους φιλοσόφους και επιστήμονες. Η θέση της Παιδαγωγικής μέσα στη διάκριση των επιστημών κατά τον Φρ. Έγκελς
4. Ατομική ή κοινωνική Παιδαγωγική;
Οι δυο αντιμέτωπες θεωρίες του Ρουσσώ και του Νάτορπ. Η παιδαγωγική επίδραση του Ρουσσώ. Η ερβατιανή αντίληψη στο παραπάνω πρόβλημα. Η ατομιστική αντίληψη της αστικής κοινωνίας. Πώς πρέπει να τεθεί το πρόβλημα; Αγωγή και μόρφωση του ατόμου έξω από την κοινωνία δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος και σωματικά και πνευματικά είναι δημιούργημα της ομάδας. Μόνο Η κοινωνική Παιδαγωγική υπάρχει. Καλλιέργεια της ομαδικής αγωγής στο σχολείο. Η δημιουργία ομαδικής σχολικής ζωής
5. Παιδαγωγική και Πολιτική
Η σχέση Παιδαγωγικής και Πολιτικής κατά τον Έρβαρτο. Η Παιδαγωγική στη σοσιαλιστική Κοινωνία μέσο της κρατικής Πολιτικής. Ο Λένιν και η Παιδαγωγική. Η έννοια του ανθρωπισμού σήμερα. Η αστική Παιδαγωγική δε μπορεί να καλλιεργήσει ανθρωπιστική αγωγή. Η αστική καπιταλιστική κοινωνία και οι μορφωτικές απαιτήσεις του προλεταριάτου. Αντιδραστικές παραπλανητικές διδασκαλίες της αστικής τάξης. Η σημερινή εκπαιδευτική πολιτική του ελληνικού Κράτους. Ο διπλός χαρακτήρας της εκπαιδευτικής πολιτικής του αστικού Κράτους. Νομοθεσία. Δημόσιοι υπάλληλοι
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
6. Αγωγή. Μόρφωση και Διδασκαλία
Αλληλοκαθορισμός και αλληλεξάρτηση των τριών τούτων ενεργειών. Η έννοια της αγωγής και της μόρφωσης στις διάφορες εποχές. Σχέση της αγωγής προς τη μόρφωση και προς τη διδασκαλία. Μόρφωση και πολιτισμός. Η παιδαγωγική αξιολογία. Η έννοια της αγωγής σαν θεμελιακή έννοια της Παιδαγωγικής. Κριτική της αξιολογικής Παιδαγωγικής και της Τυπολογίας από σοσιαλιστική άποψη. Τα πολιτιστικά αγαθά και τα Α. Προγράμματα των σχολείων. Η διδασκαλία και το σχολείο. Το είδος των γνώσεων στο σοσιαλιστικό σχολείο. Η ενιαία εφαρμογή των τριών ενεργειών, αγωγής, μόρφωσης και διδασκαλίας
7. Ο σκοπός της αγωγής
Η αντίθεση ανάμεσα στις πρώτες προοδευτικές τάσεις της αστικής κοινωνίας και τις τάσεις όταν αργότερα έγινε καθεστώς. Ο ταξικός χαρακτήρας της αστικής αγωγής. Ο εμπειρικά καθορισμένος σκοπός της σοσιαλιστικής αγωγής. Ο νέος άνθρωπος, που επιδιώκει να δημιουργήσει Η σοσιαλιστική αγωγή. Οι ιδιότητες του νέου ανθρώπου. Η έννοια της προσωπικότητας στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οι παγίδες της αστικής κοινωνίας προς τη νεολαία. Η διατύπωση του σκοπού της σοσιαλιστικής αγωγής και σύγκριση του με το σκοπό της αστικής αγωγής. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σοσιαλιστικού παιδαγωγικού σκοπού
8. Το πρόβλημα του Ντετερμινισμού
Ανάλυση των όρων ντετερμινισμός και ιντετερμινισμός στην Παιδαγωγική. Οι δύο αντίθετες κατευθύνσεις του προβλήματος. Η αρνητική θέση του Σοπενχάουερ. το νόημα του ερβατιανού ντετερμινισμού. Ο νόμος της αιτιότητας στη φυσική ζωή. Η υλιστική θέση του προβλήματος. Η επίδραση των τριών παραγόντων της κληρονομικότητας, του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος και της σκόπιμης αγωγής απάνω στον άνθρωπο. Μέντελ και Μεντελισμός. Οι αντιδραστικές έρευνες του Μόργκαν και του Βάϊσμαν. Οι έρευνες των Μιτσούριν και Μιτσουρανισμός, Λυσσένκο και εξελικτική Βιολογία. Το παιδαγωγικό εξαγόμενο από τις έρευνες Μιτσούριν – Λυσσένκο
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ. ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
9. Η διανοητική αγωγή
Ο ενιαίος χαρακτήρας της έννοιας της αγωγής. Διανοητική αγωγή και διδασκαλία. Έννοια και διαίρεση της Διδακτικής. Η διανοητική μόρφωση. Η σημασία των επιστημονικών γνώσεων στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οι γνώσεις σαν πορίσματα των τελευταίων επιστημονικών ερευνών. Η σωστή έννοια της «παιδαγωγούσης» διδασκαλίας. Η διδασκαλία πρέπει να δώσει στο νέο σοσιαλιστή μια επιστημονική κοσμοθεωρία. Ο Διαλεκτικός υλισμός η καλύτερη επιστημονική θεωρία
Τα θέματα της Διδακτικής: α) το Αναλυτικό Πρόγραμμα των σχολείων. Ιστορία των Α. Προγραμμάτων. Τα μαθήματα του προγράμματος και η προέλευση τους. Η σημασία του κάθε μαθήματος
Το Αναλυτικό Πρόγραμμα και ο νεοελληνικός πολιτισμός. Αρχαία και σημερινή Ελλάδα
β) Ο τρόπος της διδασκαλίας. Ιστορία του τρόπου της διδασκαλίας. Αναλυτικοσυνθετική μέθοδος της εξέτασης των πραγμάτων. Η ποικιλία του τρόπου της διδασκαλίας στο σοσιαλιστικό σχολείο. Διδακτικές αρχές της διδασκαλίας. Η πρώτη διδακτική αρχή. Εφαρμογή της πρώτης διδακτικής αρχής σε διάφορα μαθήματα. Η συνεργατική κοινότητα σαν μορφή διδασκαλίας. Τα θέματα. Η αρχή της κατανομής και της συγκέντρωσης της εργασίας
γ) Η Πολυτεχνική μόρφωση. Η πολυτεχνική μόρφωση και οι σημερινές ανάγκες της ζωής. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Εκλογή του επαγγέλματος και τα αμερικανικά τεστ
10. Η ηθική αγωγή
Η διαφορά της Ηθικής ανάμεσα στην αστική καπιταλιστική και τη σοσιαλιστική κοινωνία. Η διαφορά του τρόπου Παραγωγής στην αστική και στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η Ηθική κοινωνική εκδήλωση. Η Ηθική κατά τη σοσιαλιστική άποψη εξελίσσεται και άλλαζε. Κάθε κοινωνία σε κάθε εποχή έχει την Ηθική της. Ηθική σαν σχέση του ανθρώπου προς τον άνθρωπο. Έξω ή απάνω από την κοινωνία, Ηθική δεν υπάρχει. Η αστική Ηθική είναι ταξική, η σοσιαλιστική αταξική. Η αστική Ηθική είναι θρησκευτική, η σοσιαλιστική κοινωνική και πανανθρώπινη. Η αστική Ηθική επιβάλλεται, είναι η αναγκαστική υποταγή στον ηθικό νόμο, πού κατ’ αυτός είναι άχρονος και απόλυτος Ο σοσιαλιστής εφαρμόζει την Ηθική συνειδητά στις πράξεις του. Ο σοσιαλιστής πρέπει να αποστήσει συνειδητές ηθικές πεποιθήσεις και ηθικές αρχές. Πρέπει να κατέχει μια ηθική κοσμοθεωρία. Ο ρυθμός και η συνέπεια στη ζωή του. Οι ηθικές γνώσεις δε σημαίνουν την ηθικότητα. Ο σοσιαλιστής, με τη δυνατή του θέληση γίνεται κύριος και ρυθμιστής των συναισθημάτων και παθών του
Τα στοιχεία της σοσιαλιστικής Ηθικής: Ο πατριωτισμός. Η αγάπη προς το λαό και το μίσος προς τους τυράννους του. Καλλιέργεια του πατριωτισμού στο σχολείο. Η αγωγή προς εργασία Η σημασία της εργασίας κατά διαφόρους παιδαγωγούς. Ηθική και πειθαρχία. Ηθική και ειρήνη. Η σχολική Κοινότητα ηθικός παράγοντας
11. Η αισθητική αγωγή
Σκοπός της αισθητικής αγωγής στο σχολείο Η έννοια του αισθητικά ωραίου. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Τέχνης. Η λαϊκή μας Τέχνη. Ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός στην Τέχνη. Η λαϊκή τέχνη βάση της Καλλιτεχνίας. Η ανάπτυξη του αισθητικού συναισθήματος στην Οικογένεια. Η αισθητική σημασία των παραμυθιών. Αισθητική αγωγή στο σχολείο. Τα Τεχνικά μαθήματα. Ανάγνωση και Απαγγελία. Άλλες ευκαιρίες καλλιέργειας αισθητικής αγωγής στο σχολείο. Το ωραίο στη φύση Η εμφάνιση του δασκάλου. Η διακόσμηση του σχολείου
12. Η σωματική αγωγή
Η διατήρηση της υγείας πρώτο μέλημα της σωματικής αγωγής. Τα στοιχεία της υγιεινής ζωής. Ο μαθητής πρέπει να έχει συνείδηση της καλής υγείας. Η σωματική αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και στο μεσαίωνα. Η σωματική αγωγή στη Νέα και τη σημερινή εποχή. Η σωματική τόνωση του ελληνικού λαού. Η σημασία των αισθητηρίων οργάνων για τη σωματική αγωγή. Τροφή. Καθαριότητα. Αέρας, ήλιος και νερό. Ειδική σημασία του μαθήματος της Γυμναστικής. Η Γυμναστική στο Δημοτικό και στη Μέση παιδεία. Η Γυμναστική των κοριτσιών
13. Η Παιδαγωγική της προσχολικής ηλικίας
Τα συστατικά της αγωγής στο Νηπιαγωγείο τα ίδια με τα συστατικά της αγωγής στο σχολείο. Η πνευματική ανάπτυξη του βρέφους και του νηπίου πριν από την είσοδο του στο Νηπιαγωγείο. Οι σκοποί της αγωγής στο Νηπιαγωγείο. Παιχνίδια, εργασίες και ιστορίες στο Νηπιαγωγείο. Η Μουσική στο Νηπιαγωγείο. Τα παραμύθια στο Νηπιαγωγείο. Η σωματική αγωγή στο Νηπιαγωγείο. Η διανοητική μόρφωση. Η ηθική αγωγή στο Νηπιαγωγείο. Η αισθητική αγωγή. Το Νηπιαγωγείο προπαρασκευαστικό του σχολείου. Μεγάλοι παιδαγωγοί του Νηπιαγωγείου
14. Ειδική επαγγελματική μόρφωση
Σχέση της ειδικής επαγγελματικής προς τη γενική εγκυκλοπαιδική μόρφωση. Παιδαγωγικές αρχές της επαγγελματικής μόρφωσης στη σοσιαλιστική κοινωνία. Επαγγελματική μόρφωση και ειδίκευση. Η επαγγελματική μόρφωση στη Ρωσία. Η επαγγελματική μόρφωση στην Ελλάδα. Ο τελευταίος νόμος περί τεχνικών γυμνασίων. Η Παπαστράτειος Σχολή. Η Σεβαστοπούλειος Εργατική Σχολή. Η Σιβιτανίδειος Σχολή
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
15. Η οικογένεια και η αγωγή
Φυσικοί και κοινωνικοί παράγοντες της αγωγής. Η σημασία της Οικογένειας σαν παράγοντας αγωγής στην αστική κοινωνία. Η Οικογένεια στη σοσιαλιστική αγωγή. Οι ιδρυτές του κομμουνισμού σαν γονείς. Η αρνητική θέση του Βύνεκεν στο ζήτημα της παιδαγωγικής σημασίας της Οικογένειας. Η Οικογένεια στην Ελλάδα σήμερα. Η θέση της Οικογένειας στη σειρά των παιδαγωγικών παραγόντων στη σοσιαλιστική Παιδαγωγική. Οικογένεια και σχολείο
16. Κοινωνία και αγωγή
Διαφορές ανάμεσα στη σχολική και την κοινωνική αγωγή. Τα δημόσια θεάματα και το παιδί. Τα δημόσια αναγνώσματα και το παιδί. Αντίθεση στην αστική κοινωνία ανάμεσα στα δύο είδη της αγωγής και συνεργασίας τους στη σοσιαλιστική κοινωνία. Μεθοδικές αρχές καλλιέργειας της κοινωνικής αγωγής
17. Κράτος και αγωγή
Η εκπαιδευτική πολιτική του αστικού κράτους στον καιρό της ανόδου της αστικής τάξης. Η εκπαιδευτική πολιτική του ίδιου κράτους σήμερα. Το Κράτος πρώτος παράγοντας αγωγής στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η υποχρεωτική φοίτηση δικαίωμα του πολίτη. Στοιχεία εκπαιδευτικής πολιτικής των Λαϊκών Δημοκρατιών και της Ρωσίας. Η οργάνωση των σχολείων μας. Η Διοίκηση των σχολείων μας. Η επιθεώρηση των σχολείων μας. Τα Πρότυπα και τα Πειραματικά σχολεία
18. Το σχολείο και η αγωγή (Σχολειολογία)
Τα σχολικά διδακτήρια. Συστήματα οικοδομής διδακτηρίων. Τα διάφορα εξαρτήματα του διδακτηρίου. Ο αερισμός του διδακτηρίου. Ο σχολικός κήπος. Τα έπιπλα της κάθε αίθουσας διδασκαλίας. Τα έργα του διευθυντή του σχολείου. Ο διευθυντής και ο Σύλλογος των δασκάλων. Το ωρολόγιο Πρόγραμμα. Γυμναστικά και μουσικά απογεύματα. Απογεύματα εργασίας. Ο χωρισμός των μαθητών σε ομάδες. Παιδαγωγική Επιτροπή. Συνεκπαίδευση των δύο φυλών. Το πνεύμα και ο ρυθμός της λειτουργίας του σχολείου. Η πειθαρχία και οι ποινές. Μαθητικοί σύλλογοι
19. Ο παιδαγωγός
Ο εκπαιδευτικός σαν απλός δάσκαλος και σαν παιδαγωγός. Ο εκπαιδευτικός στην αστική και στη σοσιαλιστική κοινωνία. Η μόρφωση του δασκάλου στη σοσιαλιστική κοινωνία. Ο λειτουργός της Μέσης και της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Αγάπη του δασκάλου προς το επάγγελμα του και προς τα παιδιά. Οι δάσκαλοί μας σήμερα. Ο δάσκαλος παράδειγμα στους μαθητές του. Ο δάσκαλος και η οικογένεια
20. Ο μαθητής παράγοντας της αγωγής
Συνεργασία δασκάλου και μαθητή. Ο ενεργητικός ρόλος του μαθητή στη διδασκαλία και την αγωγή. Μεταφορά του κέντρου της εργασίας του σχολείου από το δάσκαλο στο μαθητή. Η διδασκαλία στα χέρια των μαθητών. Συμπλήρωση της σχολικής εργασίας από πορίσματα ελεύθερης έρευνας των μαθητών. Σεβασμός προς τη γνώμη του μαθητή. Συζήτηση των ζητημάτων του σχολείου ανάμεσα στους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό κ.λ.π.
21. Η οργάνωση της νεολαίας και η αγωγή
Η «κίνηση των νέων» στη Γερμανία. Η σοσιαλιστική οργάνωση της νεολαίας (Κομσομόλ) στη Ρωσία. Η ίδρυση της ΕΠΟΝ. Η νεολαία και το σχολείο. Εκπολιτιστικό τμήμα της νεολαίας. Έργα του Εκπολιτιστικού Τμήματος
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ
22. Σύντομη ανασκόπηση της εξέλιξης της παιδαγωγικής σκέψης
Η παιδαγωγική σκέψη μέσα στην εξέλιξη του ανθρώπινου γένους. Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα. Ο Όμηρος και το ιδανικό της «αρετής». Σοφιστές - Πλάτων και το ιδανικό του καλός καγαθός. Η μεσαιωνική αγωγή και το κληρικαλιστικό ιδανικό. Η αγωγή στη Νέα εποχή. Η αγωγή σήμερα. Η ζωή και το έργο των μεγάλων παιδαγωγών
1. Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα
α) Ο Όμηρος
β) Σοφιστές και Πλάτων
2. Η αγωγή στο Μεσαίωνα
3. Νέα εποχή
α) Άμος Κομένιος
β) Ερρίκος Πεσταλότσι
γ) Λέων Τολστόι
4. Η σοβιετική παιδαγωγική
δ) Β.Ι. Λένιν
ε) Ν.Κ. Κρούπσκαγια
στ) Α.Σ. Μακάρενκο
ζ) Δημήτρης Γληνός
Βοηθήματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου