Διζικιρίκης Γ. Αλτουσέρ και Σπινόζα. Τρία ερωτήματα: για τον ανθρωπισμό, το ασυνείδητο και την τέχνη
ή
Διζικιρίκης Γ. Αλτουσέρ και Σπινόζα. Τρία ερωτήματα: για τον ανθρωπισμό, το ασυνείδητο και την τέχνη
ΠΡΟΛΟΓΟΣ. «Η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητα»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ. ΤΡΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΜΑΣ
Ι. Η ανάμνηση του νεκρού αρραβωνιαστικού
II. Καθολικισμός, σεμνοτυφία και θρησκόληπτος ουμανισμός
III. Η εποχή «των φιλοσόφων χωρίς έργα»
IV. Ο ιδεολογικός κόσμος του Αλτουσέρ
V. Μπαρούχ Σπινόζα: «η γνώση ξεκινά από τη σκέψη»
VI. Η ψυχανάλυση και η στρουκτουραλιστική γλωσσολογίας ως «οδηγήτρια επιστήμη». (Το «γλωσσικό σημείο»)
VII. Αλτουσέρ: «Το κουτάβι του στρουκτουραλισμού»
VIII. Γλωσσολογία και Ψυχανάλυση
IX. Επιστήμη και ιδεολογία
Χ. Το αλτουσεριανό μοντέλο in parvo
XI. Τρία ερωτήματα
ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ. VERUM INDEX SUI ET FALSI. ΑΛΤΟΥΣΕΡ ΚΑΙ ΣΠΙΝΟΖΑ
Argumentum
1.1. Σπινόζα: «Judeus et atheista»
1.2. Ο σπινοζικός πανθεϊσμός. Η έννοια της natura naturans και της natura naturata
1.3. «Ο Θεός-πρόσωπο» (Θεολόγοι) και «Θεός-ουσία» (Σπινόζα)
1.4. Η σπινοζική γνωσιολογία
1.5. Η γνώση μέσα από τη σκέψη
1.6. Σπινόζα: «verum index sui et falsi»
1.7. Μαθηματικά και «άυλες σχέσεις»
1.8. «Το σπινοζικό παράδοξο»
1.9. Ο ντετερμινισμός
1.10. «Επιχειρήματα για τον υλισμό»
1.11. Σκέψη «χωρίς καταγωγή και τέλος»
1.12. «Διαδικασία χωρίς υποκείμενο». Η γεγονότητα του γεγονότος και ο ανπουμανισμός του Αλτουσέρ: «ο φετιχισμός του ανθρώπου»
1.13. Αλτουσέρ: «ο άνθρωπος με τη μορφή του εγώ, ή της συνείδησης, δεν υπάρχει»
1.14. Η «pratique théorique» (πρακτική θεωρική). Η μαθηματικοποίηση
1.15. Η γνώση έχει «καθαρά εσωτερικά κριτήρια»;
1.16. Τα μαθηματικά και η εμπειρία ως δύναμη του «αναπλαστικού κέντρου» (Μονό)
1.17. Η επιστήμη είναι αποκλειστικά ζήτημα μεθοδολογίας;
1.18. «Ο υλιστής και ο ιδεαλιστής»
1.19. Αλτουσέρ: «ένοχη ή διαγώνια ανάγνωση» — Η lecture symptomale
1.20. Η αλτουσεριανή ανάγνωση «ανάμεσα στις σιωπές, τα άσπρα και τα κενά»
1.21. Η αλτουσεριανή «pratique théorique» και το σπινοζικό verum index et falsi
1.22. Κατακλείδα: η αλτουσεριανή αντίληψη της γνώσης, μέσα από τη σκέψη
ΕΡΩΤΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΦΡΟΫΝΤ). Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΥ
Argumentum
2.1. Υπάρχει ασυμβίβαστο ανάμεσα στην επιστήμη και τον ουμανισμό;
2.2. Ο δομισμός (στρουκτουραλισμός): «σκέψη χωρίς σκεπτόμενους» ή «σκέψη των δομών»
2.3. Ο ουμανισμός είναι «αστική έννοια»;
2.4. Τα νεανικά έργα του Μαρξ, «εγκόλπιο της αστικής ιδεολογίας»;
2.5. Αλτουσέρ: «πάλη των τάξεων», μία απρόσωπη κινητήρια δύναμη»
2.6. Η «ολοκληρωτική μοναξιά του ανθρώπου» (Μονό)
2.7. Η ανθρωπιστική αξία της επιστήμης και η ικανότητα της θεσπιστικής λειτουργίας της
2.8. Ο ανπουμανισμός δεν αποτελεί «επιστημονική βεβαιότητα»
2.9. Το επαναστατικό σημείο της φροϋδικής ψυχανάλυσης
2.10. Το φροϋδικό «ασυνείδητο» και η «Libido»
2.11. Μια πρώτη φροϋδική εκδοχή: συνύπαρξη συνειδητού-ασυνείδητου
2.12. Η ψυχική ζωή: παραγωγή ιδεών και περιεχόμενο ιδεών
2.13. Ο αγώνας ενάντια στην «αδράνεια των ενστίκτων»
2.14. Η ασυνείδητη ανθρώπινη φύση. Η ουμανιστική όψη του φροϋδισμού
2.15. Οι τέσσερις ιππότες της βιολογικής «Αποκάλυψης»
2.16. Ο κίνδυνος του βιολογισμού. Μια σωστή διάγνωση του Αλτουσέρ
2.17. Αίσθηση και νόηση
2.18. Κατακλείδα στο δεύτερο ερώτημα (μέρος πρώτο: Φρόυντ)
ΕΡΩΤΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΛΑΚΑΝ)
2.19. Η λακανική σύζευξη ψυχανάλυσης και δομικής γλωσσολογίας
2.20. Λακάν: ο «Γκόνγκορα της Ψυχανάλυσης»
2.21. Η φροϋδική ψυχανάλυση και η επέμβαση του Λακάν
2.22. Τι είναι το λακανικό ασυνείδητο;
2.23. Ποιοι είναι οι «νόμοι του ασυνειδήτου»;
2.24. Ο λόγος του Άλλου και ο συνηθισμένος λόγος (Η γλωσσολογία του Συμβολικού)
2.25. Η ερώτηση, αν η ψυχανάλυση είναι επιστήμη
2.26. «Το ιδίωμα (discours) του υποσυνειδήτου είναι δομημένο, όπως ένας λόγος». (Το «παράδοξο» της γλωσσολογίας, κατά Λακάν)
2.27. Ο λακανικός Νόμος της Τάξης
2.28. Η «άλλη ratio»: το «αβέβαιο» και το όνειρο (Το ασυνείδητο «δεν έχει ιστορία»)
2.29. Λακάν: η μεταφορά και η μετωνυμία
2.30. Η «πρόσπτωση του σημαίνοντος επί του σημαινόμενου»
2.31. Η «μη σύζευξη των ιδεών μεταξύ τους»
2.32. Η γλωσσολογία ως θεωρητικό υπόβαθρο της ψυχανάλυσης
2.33. Η αναγκαιότητα της επιστημονικής ταπεινοφροσύνης
2.34. Η παντοκρατορία του ασυνείδητου και το σύνδρομο της «απόλυτης κυριαρχίας» του
2.35. Ο αντι-Οιδίπους: η σχιζοανάλυση ενάντια στην φροϋδικο-λακανική ψυχανάλυση
2.36. Κατακλείδα: Μια απελευθερωμένη και ανατρεπτική όψη της ψυχανάλυσης. Το πρόβλημα για το ανθρώπινο υποκείμενο: είναι δομή «χωρίς κέντρο»;
ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΡΙΤΟ. «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΑ ΕΝΑ ΥΑΙΣΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ» (Η AESTETICA IN NUCE του ΑΛΤΟΥΣΕΡ)
Argumentum
3.1. Τα προβλήματα της σύγχρονης δραματουργίας
3.2. Απόρριψη των κλασικών
3.3. «Πρώτη» και «Δεύτερη» ανάγνωση: απουσία ρητής σχέσης μεταξύ τους
3.4. Το «αμφιγουρικόν ύφος» (Style amphigourique)
3.5. «Η δεύτερη ανάγνωση»
3.6. Η κλασική περίοδος «στερείται κριτικής για τον εαυτό της»;
3.7. Οι ανακρίβειες μιας κριτικής
3.8. Η διαλεκτική σχέση του ασυνειδήτου και του συνειδητού στην τέχνη
3.9. Η «Θεωρία του πόθου». Μπαρτ και Ντιντερό
3.10. Μια ψυχαναλυτική καλλιτεχνική ερμηνεία του χιτλερισμού
3.11. Ο Μπρεχτ και το ασυνείδητο
3.12. Κατακλείδα στο τρίτο ερώτημα
ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Αλτουσέρ: «το σκοτάδι του δογματισμού». Η αναγκαιότητα μιας αμερόληπτης καινούργιας έρευνας: Αλτουσέρ και Σπινόζα
Ι. Η αλτουσεριανή επεξεργασία της μαρξιστικής φιλοσοφίας και ο Φιλόσοφος Αλτουσέρ
II. «45 χρόνια γαλλικής φιλοσοφίας»
III. Ο παρισινός Μάης του '68. Το συνειδητό και το ασυνείδητο. Ο «επικαθορισμός» (surdetermination)
IV. Η «λύση» και το «διαλεκτικό παράδοξο»
V. Τα υποθετικά μοντέλα, οι λέξεις και τα πράγματα
VI. Κατακλείδα: Αλτουσέρ και Σπινόζα
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ. ΤΡΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΜΑΣ
Ι. Η ανάμνηση του νεκρού αρραβωνιαστικού
II. Καθολικισμός, σεμνοτυφία και θρησκόληπτος ουμανισμός
III. Η εποχή «των φιλοσόφων χωρίς έργα»
IV. Ο ιδεολογικός κόσμος του Αλτουσέρ
V. Μπαρούχ Σπινόζα: «η γνώση ξεκινά από τη σκέψη»
VI. Η ψυχανάλυση και η στρουκτουραλιστική γλωσσολογίας ως «οδηγήτρια επιστήμη». (Το «γλωσσικό σημείο»)
VII. Αλτουσέρ: «Το κουτάβι του στρουκτουραλισμού»
VIII. Γλωσσολογία και Ψυχανάλυση
IX. Επιστήμη και ιδεολογία
Χ. Το αλτουσεριανό μοντέλο in parvo
XI. Τρία ερωτήματα
ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟ. VERUM INDEX SUI ET FALSI. ΑΛΤΟΥΣΕΡ ΚΑΙ ΣΠΙΝΟΖΑ
Argumentum
1.1. Σπινόζα: «Judeus et atheista»
1.2. Ο σπινοζικός πανθεϊσμός. Η έννοια της natura naturans και της natura naturata
1.3. «Ο Θεός-πρόσωπο» (Θεολόγοι) και «Θεός-ουσία» (Σπινόζα)
1.4. Η σπινοζική γνωσιολογία
1.5. Η γνώση μέσα από τη σκέψη
1.6. Σπινόζα: «verum index sui et falsi»
1.7. Μαθηματικά και «άυλες σχέσεις»
1.8. «Το σπινοζικό παράδοξο»
1.9. Ο ντετερμινισμός
1.10. «Επιχειρήματα για τον υλισμό»
1.11. Σκέψη «χωρίς καταγωγή και τέλος»
1.12. «Διαδικασία χωρίς υποκείμενο». Η γεγονότητα του γεγονότος και ο ανπουμανισμός του Αλτουσέρ: «ο φετιχισμός του ανθρώπου»
1.13. Αλτουσέρ: «ο άνθρωπος με τη μορφή του εγώ, ή της συνείδησης, δεν υπάρχει»
1.14. Η «pratique théorique» (πρακτική θεωρική). Η μαθηματικοποίηση
1.15. Η γνώση έχει «καθαρά εσωτερικά κριτήρια»;
1.16. Τα μαθηματικά και η εμπειρία ως δύναμη του «αναπλαστικού κέντρου» (Μονό)
1.17. Η επιστήμη είναι αποκλειστικά ζήτημα μεθοδολογίας;
1.18. «Ο υλιστής και ο ιδεαλιστής»
1.19. Αλτουσέρ: «ένοχη ή διαγώνια ανάγνωση» — Η lecture symptomale
1.20. Η αλτουσεριανή ανάγνωση «ανάμεσα στις σιωπές, τα άσπρα και τα κενά»
1.21. Η αλτουσεριανή «pratique théorique» και το σπινοζικό verum index et falsi
1.22. Κατακλείδα: η αλτουσεριανή αντίληψη της γνώσης, μέσα από τη σκέψη
ΕΡΩΤΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΦΡΟΫΝΤ). Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΥ
Argumentum
2.1. Υπάρχει ασυμβίβαστο ανάμεσα στην επιστήμη και τον ουμανισμό;
2.2. Ο δομισμός (στρουκτουραλισμός): «σκέψη χωρίς σκεπτόμενους» ή «σκέψη των δομών»
2.3. Ο ουμανισμός είναι «αστική έννοια»;
2.4. Τα νεανικά έργα του Μαρξ, «εγκόλπιο της αστικής ιδεολογίας»;
2.5. Αλτουσέρ: «πάλη των τάξεων», μία απρόσωπη κινητήρια δύναμη»
2.6. Η «ολοκληρωτική μοναξιά του ανθρώπου» (Μονό)
2.7. Η ανθρωπιστική αξία της επιστήμης και η ικανότητα της θεσπιστικής λειτουργίας της
2.8. Ο ανπουμανισμός δεν αποτελεί «επιστημονική βεβαιότητα»
2.9. Το επαναστατικό σημείο της φροϋδικής ψυχανάλυσης
2.10. Το φροϋδικό «ασυνείδητο» και η «Libido»
2.11. Μια πρώτη φροϋδική εκδοχή: συνύπαρξη συνειδητού-ασυνείδητου
2.12. Η ψυχική ζωή: παραγωγή ιδεών και περιεχόμενο ιδεών
2.13. Ο αγώνας ενάντια στην «αδράνεια των ενστίκτων»
2.14. Η ασυνείδητη ανθρώπινη φύση. Η ουμανιστική όψη του φροϋδισμού
2.15. Οι τέσσερις ιππότες της βιολογικής «Αποκάλυψης»
2.16. Ο κίνδυνος του βιολογισμού. Μια σωστή διάγνωση του Αλτουσέρ
2.17. Αίσθηση και νόηση
2.18. Κατακλείδα στο δεύτερο ερώτημα (μέρος πρώτο: Φρόυντ)
ΕΡΩΤΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΛΑΚΑΝ)
2.19. Η λακανική σύζευξη ψυχανάλυσης και δομικής γλωσσολογίας
2.20. Λακάν: ο «Γκόνγκορα της Ψυχανάλυσης»
2.21. Η φροϋδική ψυχανάλυση και η επέμβαση του Λακάν
2.22. Τι είναι το λακανικό ασυνείδητο;
2.23. Ποιοι είναι οι «νόμοι του ασυνειδήτου»;
2.24. Ο λόγος του Άλλου και ο συνηθισμένος λόγος (Η γλωσσολογία του Συμβολικού)
2.25. Η ερώτηση, αν η ψυχανάλυση είναι επιστήμη
2.26. «Το ιδίωμα (discours) του υποσυνειδήτου είναι δομημένο, όπως ένας λόγος». (Το «παράδοξο» της γλωσσολογίας, κατά Λακάν)
2.27. Ο λακανικός Νόμος της Τάξης
2.28. Η «άλλη ratio»: το «αβέβαιο» και το όνειρο (Το ασυνείδητο «δεν έχει ιστορία»)
2.29. Λακάν: η μεταφορά και η μετωνυμία
2.30. Η «πρόσπτωση του σημαίνοντος επί του σημαινόμενου»
2.31. Η «μη σύζευξη των ιδεών μεταξύ τους»
2.32. Η γλωσσολογία ως θεωρητικό υπόβαθρο της ψυχανάλυσης
2.33. Η αναγκαιότητα της επιστημονικής ταπεινοφροσύνης
2.34. Η παντοκρατορία του ασυνείδητου και το σύνδρομο της «απόλυτης κυριαρχίας» του
2.35. Ο αντι-Οιδίπους: η σχιζοανάλυση ενάντια στην φροϋδικο-λακανική ψυχανάλυση
2.36. Κατακλείδα: Μια απελευθερωμένη και ανατρεπτική όψη της ψυχανάλυσης. Το πρόβλημα για το ανθρώπινο υποκείμενο: είναι δομή «χωρίς κέντρο»;
ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΡΙΤΟ. «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΠΑ ΕΝΑ ΥΑΙΣΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ» (Η AESTETICA IN NUCE του ΑΛΤΟΥΣΕΡ)
Argumentum
3.1. Τα προβλήματα της σύγχρονης δραματουργίας
3.2. Απόρριψη των κλασικών
3.3. «Πρώτη» και «Δεύτερη» ανάγνωση: απουσία ρητής σχέσης μεταξύ τους
3.4. Το «αμφιγουρικόν ύφος» (Style amphigourique)
3.5. «Η δεύτερη ανάγνωση»
3.6. Η κλασική περίοδος «στερείται κριτικής για τον εαυτό της»;
3.7. Οι ανακρίβειες μιας κριτικής
3.8. Η διαλεκτική σχέση του ασυνειδήτου και του συνειδητού στην τέχνη
3.9. Η «Θεωρία του πόθου». Μπαρτ και Ντιντερό
3.10. Μια ψυχαναλυτική καλλιτεχνική ερμηνεία του χιτλερισμού
3.11. Ο Μπρεχτ και το ασυνείδητο
3.12. Κατακλείδα στο τρίτο ερώτημα
ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Αλτουσέρ: «το σκοτάδι του δογματισμού». Η αναγκαιότητα μιας αμερόληπτης καινούργιας έρευνας: Αλτουσέρ και Σπινόζα
Ι. Η αλτουσεριανή επεξεργασία της μαρξιστικής φιλοσοφίας και ο Φιλόσοφος Αλτουσέρ
II. «45 χρόνια γαλλικής φιλοσοφίας»
III. Ο παρισινός Μάης του '68. Το συνειδητό και το ασυνείδητο. Ο «επικαθορισμός» (surdetermination)
IV. Η «λύση» και το «διαλεκτικό παράδοξο»
V. Τα υποθετικά μοντέλα, οι λέξεις και τα πράγματα
VI. Κατακλείδα: Αλτουσέρ και Σπινόζα
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου